In de Expozaal is een tentoonstelling te zien van kunstenaar en architectonisch ontwerper David Veldhoen. Als artist-in-residence bij Rijkswaterstaat Programma Strategische Verkenningen ontwikkelde hij 3 conceptschetsen om het onderwerp klimaatverandering en klimaatadaptatie op een andere manier in gesprek te brengen bij het publiek.
‘Een gesprek onder een systeemplafond werkt niet altijd als je besluiten wilt nemen over klimaatadaptatie,’ zegt kunstenaar en architectonisch ontwerper David Veldhoen. ‘Voor onderwerpen met zo’n grote maatschappelijke impact zijn andere soorten gesprekken nodig. In opdracht van het programma Strategische Verkenningen mocht hij hierover nadenken. ‘Een eer,’ vindt Veldhoen. ‘En dapper om een kunstenaar te vragen zijn licht te laten schijnen op de complexe vraagstukken waar RWS mee worstelt, zoals hoe je het publiek betrekt bij klimaatadaptatie.’
Getijdenpaviljoen
Veldhoen wil niet aan bewustwording werken vanuit het idee dat hij het als kunstenaar “beter weet”. Liever maakt hij plannen die confronteren. Hij ontwierp 3 conceptschetsen die laten zien hoe een andere omgeving kan bijdragen aan andere typen gesprekken en daardoor ook betere besluitvorming. Eén daarvan is Amfibium, een getijdenpaviljoen: een omgekeerd aquarium dat deels onder de waterspiegel ligt. ‘Begrippen als zeespiegelstijging blijven abstract als je in een normaal kantoor vergadert. Het voelt anders wanneer je besluiten moet nemen terwijl het vloed wordt en je de zeespiegel door het raam ziet stijgen.’ Een mogelijke locatie kan zijn: in de omgeving van Neeltje Jans.
Trein met vlinders
Habiversum, een samenvoeging van habitat en universum, is een trein die mensen laat genieten van de schoonheid van de natuur. In Veldhoens conceptschets stappen treinreizigers in een soort kas waarin vlinders vliegen. De rijdende trein met vlinders laat de passagiers tegelijk beseffen dat met de opwarming van de aarde ook klimaatzones gaan verschuiven. Planten en dieren en zullen willen meebewegen om weer goede habitats te vinden. Veldhoen zocht voor dit conceptontwerp de samenwerking met Wageningen University & Research (WUR). ‘En we hopen dat NS een oude bak over heeft die we mogen ontmantelen en omtoveren tot een rijdend natuurparadijs. In 2030 wordt het spoor in Europa gestandaardiseerd. Wie weet kunnen er een paar van deze treinen door Europa rijden.’
Forum op de rivier
In de conceptschets Fluctoforum zien we een boot op een rivier. De boot is ingericht als forum waar verschillende mensen met elkaar in gesprek kunnen gaan. In het ontwerp zijn meerdere podia zichtbaar. ‘Ik wil voorkomen dat het ontwerp an sich polarisatie in de hand werkt, zoals bij de klassieke opstellingen van parlementen. Ik wil dat mensen zich meer verbonden voelen met elkaar. Samen op de boot, samen op het stijgende of dalende water.’ Als waterbeheerders zoals Rijkswaterstaat en de waterschappen naar de mensen toekomen, kweekt dat niet alleen sympathie bij bewoners. Het zorgt er ook voor dat besluiten meer legitiem en effectief zijn, doordat je de mensen om wie het gaat erbij betrekt. ‘De grens tussen praktijk en papier vervaagt.’
