Organisatie en personeel

Foto Medewerkers in een Rijkswaterstaat gebouw

Rijkswaterstaat vierde in 2023 zijn jubileumjaar. Ook 225 jaar na de oprichting is de organisatie nog springlevend en onmisbaar voor Nederland. Dagelijks werken zo’n 11.000 Rijkswaterstaters aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland. Nu en in de toekomst. Door te innoveren, verduurzamen en nóg beter samen te werken.

In 2023 mocht Rijkswaterstaat 225 kaarsjes uitblazen

RWS 225 jaar

In 2023 werd Rijkswaterstaat 225 jaar oud. Dit jubileum is in het hele jaar gevierd. Overal in het land zetten we de deuren open van onze locaties en projecten. Daar gingen we met burgers en samenwerkingspartners in gesprek. Ook bij evenementen als de InfraTech, Dag van de Bouw, Wereldhavendagen en Open Monumentendag stond het jubileum van Rijkswaterstaat centraal.

De verjaardag van Rijkswaterstaat op 24 mei werd gevierd met een landelijk kennisfestival rond het thema klimaatadaptatie. Onder anderen koning Willem-Alexander, minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en vele partners spraken elkaar daar over hoe we samen ‘Nederland willen vormgeven voor de toekomst'.

Kennisprogramma

Onderdeel van de jubileumactiviteiten waren diverse regiofestivals en een internationaal kennisfestival. Rijkswaterstaat werkte bij die gelegenheden samen met kennisinstituten en andere kennispartners aan een kennisagenda voor de komende 25 jaar. Op 24 mei werd een 4-jarig kennisprogramma voor klimaatadaptatie gestart. Het doel hiervan is versnipperde kennis over klimaatadaptatie te bundelen en te vertalen naar praktische oplossingen voor wegen, waterwegen en het watersysteem. Het programma bestaat uit 8 samenwerkingen en onderzoeken met 10 universiteiten, hbo- en mbo-instellingen. De praktische insteek ervan moet leiden tot een concreet handelingsperspectief dat we aan het eind van het onderzoek in 2025 willen presenteren.

Organisatieontwikkeling

De ontwikkelingen in de samenleving veranderen razendsnel. Rijkswaterstaat wil daar snel, goed en wendbaar op inspelen. Dat doen we door ons toe te leggen op 6 zogenoemde focuspunten. Dit zijn Assetmanagement 2.0, Klimaatadaptatie, Duurzaamheid en leefomgeving, Data en informatievoorziening, Smart mobility en Opgavegericht samenwerken.

Ook werken we aan een betere focus op de buitenwereld. Daarmee willen we steeds beter kunnen inspelen op de wensen van de gebruikers van de infrastructuur, de landelijke en lokale politiek, de samenleving en onze samenwerkingspartners. ‘Buiten beter, binnen slagvaardig’ is het motto van de organisatiekoers met de titel ‘Kompas RWS’.

Overal aan het werk

De komende decennia zal Rijkswaterstaat overal in het land ingrijpend sleutelen aan de infrastructuur en de inrichting van ons land. Veel belangrijke infrastructuur als bruggen, tunnels, viaducten en sluizen naderen het einde van hun levensduur en moeten dus worden vervangen of gerenoveerd. Daar werken we aan met de zogenoemde Instandhoudingsopgave.

Naast het werk aan de instandhoudingsopgave moet ons land klimaatbestendig worden ingericht. Om dat goed te kunnen doen wil Rijkswaterstaat zijn positie in de ruimtelijke ontwikkeling van de regio versterken.

Efficiënter werken

In 2023 liepen de onderhoudsachterstanden van veel infrastructuurprojecten verder op. De uitvoering van het werk van Rijkswaterstaat werd bemoeilijkt door het stikstofbeleid, oplopende prijzen, een krappe arbeidsmarkt en beperkte budgetten. Om die productie te vergroten en te versnellen zet Rijkswaterstaat in op efficiënter werken. Onder andere door het werk anders te organiseren en meer te standaardiseren en uniformeren.

Om de productie te vergroten en te versnellen zetten we in op efficiënter werken

Onze 7 regionale organisatieonderdelen pakken dit samen op onder de noemer ‘Buiten Beter’ en ‘7=1’. Onder de titel ‘De Werf’ bundelen 3 organisatieonderdelen die werken aan infrastructuur en informatievoorziening hun krachten om ‘buiten beter’ te presteren. Een concreet voorbeeld daarvan is het werken aan de inrichting van een productiestraat voor sluizen en een voor bruggen. Daarmee krijgt de aanpak meer het karakter van ‘lopende bandwerk’ en kunnen leerpunten die zijn opgedaan in eerdere renovaties worden toegepast op de renovaties die volgen.

Assetmanagement

Met het ‘Ontwikkelplan Assetmanagement’ brengt Rijkswaterstaat de toestand en de levenscyclus van de hoofdinfrastructuur in kaart. Doel is een beter inzicht te krijgen in de risico’s op en de prestaties en kosten van onze netwerken. Zo kan Rijkswaterstaat in 2025 de instandhoudingsopgave betrouwbaar, voorspelbaar en eenduidig plannen en uitvoeren.

Door efficiënter te werken wil Rijkswaterstaat ook de kansen van informatietechnologie, informatievoorziening en datatoepassingen optimaal benutten. De visie Doelgericht Digitaliseren, die in 2023 is vastgesteld, is daarvoor bedoeld. En met een aanpassing in de bedrijfsvoering werkten we in 2023 aan een inhuurproces dat leidt tot een betere balans tussen inhuur en eigen personeel.

Organisatieverandering

Ook in de organisatie leidt efficiënter werken tot veranderingen. In de regionale organisatieonderdelen werkt Rijkswaterstaat aan een ander organisatiemodel dat is gericht op integraal assetmanagement. Alle taken en expertise in een district worden gericht op de aanpak van hetzelfde onderdeel van een netwerk van wegen, waterwegen of van het watersysteem. Daarmee verwachten we de slagkracht van ons aanleg- en onderhoudswerk te vergroten en scherper in beeld te krijgen welke onderhoudsactiviteiten nodig zijn en met welke prioriteit. In 2024 worden de details van deze organisatieverandering verder uitgewerkt.

2.679 openstaande vacatures zijn vervuld

Personeelsschaarste

De krapte op de arbeidsmarkt stelde ook Rijkswaterstaat in 2023 voor problemen. Voor alle functiegroepen blijft het werven lastig. Bij sommige functiegroepen zoals specifieke nautische rollen en technisch specialisten liepen we tegen de grenzen aan van het aanbod op de arbeidsmarkt. Toch zijn door de wervingscampagne ‘Gun jezelf Rijkswaterstaat’ op radio en tv, en online meer sollicitanten per vacature gerealiseerd. 2.679 openstaande vacatures zijn vervuld en 25.116 sollicitanten hebben gereageerd.

RWS collega's overleggen bij een presentatie over diversiteit — Collega's overleggen bij een presentatie

Diversiteit en inclusie

Rijkswaterstaat wil een inclusieve organisatie zijn, met divers samengestelde teams. Ons doel is om diversiteit en inclusie steeds meer een onderdeel maken van de reguliere werkprocessen, zoals in het werving- en selectieproces. Ook maken we ons sterk voor een inclusieve werkomgeving. In 2023 hebben we onder andere gewerkt aan bewustwording en training over neurodiversiteit en inclusief samenwerken.

Rijkswaterstaat blijft zich inzetten om het aantal medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt te vergroten. We besteedden er in 2023 extra aandacht aan in onze wervingscampagne, wat ertoe leidde dat in 2023 in totaal 265 collega’s met een arbeidsbeperking bij Rijkswaterstaat werkten. Daarnaast zetten we actief in om deze collega’s voor Rijkswaterstaat te behouden.

Ook streven we ernaar jonge collega’s te behouden voor onze organisatie. In 2023 is het aandeel jonge medewerkers (tot 36 jaar) met 1,9% gegroeid naar 20,7%. Daarnaast werkten we actief aan het vergroten van de culturele diversiteit van het medewerkersbestand van Rijkswaterstaat. Eind 2022 lag het percentage medewerkers met een niet-westerse achtergrond op 8,4%.