Eind 2024 gaat het eerste schip door de Nieuwe Sluis bij Terneuzen. Een mooi voorbeeld van een succesvolle Vlaams-Nederlandse samenwerking. Het werk is nog niet helemaal klaar, maar toch blikken Gerben Turkstra en Eric Marteijn alvast terug. ‘Wij bouwen een van de beste sluizen ter wereld. Dat lukt omdat je verschillende invalshoeken bij elkaar brengt.’
De Nieuwe Sluis bij Terneuzen is een Vlaams-Nederlands hoogstandje. Enorme sluisdeuren en bruggen werden geplaatst met een duizelingwekkende precisie. Grote hoeveelheden grond werden gebaggerd, zodat straks ook zeeschepen van 14,5 m diep terechtkunnen. Een state-of-the-art nivelleersysteem werd geplaatst voor het overbruggen van de waterniveaus. Het resultaat is een sluis die behoort tot de wereldtop.
Spannend precisiewerk
‘Alles aan dit project is bijzonder’, vindt Gerben Turkstra, projectdirecteur van aannemerscombinatie Sassevaart. ‘De deuren en bruggen zijn in 3 jaar gemaakt in China. In 2 maanden tijd werd alles naar Nederland gevaren en opgeslagen op een terrein langs het kanaal.’ Dat was al een hele operatie, maar begin 2023 begon het precisiewerk. Zouden de deuren wel passen? De deur ligt sinds de bouw op z’n kant, daarna op een drijvend ponton. Door het afzinken van het ponton komt de deur opdrijven, waarna hij gekanteld wordt met behulp van een hijsbok en dan rechtstandig de kolk in beweegt.’
Eric Marteijn, projectdirecteur bij Nieuwe Sluis Terneuzen, knikt instemmend en vult aan: ‘Zo’n deur is zo hoog als een flat van 7 verdiepingen. Bij het draaien van de deur in de deurkas heb je maar 5 tot 10 cm speelruimte. Dat rechtop zetten, dat passen… dat zijn echt bijzondere momenten!’
‘Hetzelfde geldt voor de bruggen’, vervolgt Gerben. ‘Elke brug is 86 m lang en draait op één punt, met een contragewicht. Het plaatsen van de brug is nóg veel spannender. De marges hier zijn nog kleiner. De betonnen onderbouw van de brug is hier gebouwd, het stalen deel in China. Als de as in het gat gaat, dan zie je pas of de brug niet te lang of te kort is. Het moet precies passen.’
Als een deur of brug is geplaatst en blijkt te passen, voelen Gerben en Eric zich natuurlijk apetrots. Toch vieren ze dat slechts bescheiden. Gerben: ‘We schudden handen, eten samen een taartje, maar meer is het vaak niet.’ Hoogtepunten worden wel gevierd, maar nooit op het moment zelf. ‘Er is altijd weer een volgende mijlpaal te bereiken’, legt Gerben uit. ‘Daar gaat je aandacht dan weer snel naartoe.
'We hebben een van de beste sluizen ter wereld bijna afgebouwd'
Teamwork
Opdrachtgever en opdrachtnemer werken met Vlaams-Nederlandse teams. Die mix levert volgens Eric echt meerwaarde op, vooral vanwege de verschillen. ‘Hoewel er sprake is van volstrekte gelijkwaardigheid tussen de Vlamingen en de Nederlanders, merk je wel dat we anders werken. Zo besteden Nederlanders over het algemeen meer aandacht aan risico’s, processen en beheersmaatregelen. Vlamingen zijn weer heel goed in het ter plaatse oplossen van problemen. Daarnaast ligt de financiering van dit project voor 80% in Vlaanderen.’
Zo'n internationale samenwerking brengt veel verschillende invalshoeken bij elkaar. ‘Dat is heel waardevol’, vindt ook Gerben. ‘We hebben een van de beste sluizen ter wereld bijna afgebouwd. Dat, ondanks corona, PFAS en verontreinigingen, het werk niet stil is komen te liggen, is enkel te danken aan het feit dat je al die invalshoeken en bijdragen bij elkaar brengt.’
Economische impact
Als eind 2024 het eerste schip door de sluis vaart, begint een nieuwe periode voor de havengebieden van Gent en Terneuzen. De grotere capaciteit van de Nieuwe Sluis gaat zorgen voor kortere wachttijden voor binnenvaartschepen, waardoor ze de haven van Gent sneller kunnen bereiken. Gerben: ‘Grote schepen kunnen nu alleen op hoog water schutten, met de Nieuwe Sluis kan het tij-onafhankelijk. Dat is veel efficiënter; het bespaart tijd en dus geld.’
Beide havengebieden zijn daarnaast van groot economisch belang voor de hele regio. Ook dat krijgt volgens Eric een impuls: ‘Sinds we met ons project de realisatiefase in gingen, zag je de investeringen in de regio toenemen. Andere sectoren reageren meteen op de nieuwe mogelijkheden voor de scheepvaart die de Nieuwe Sluis brengt.’
Een bijzonder technisch project dus, met economische groei tot gevolg. 'En we hebben alles gebouwd,' vult Eric aan, 'terwijl alle normale functies doorgingen. De hoogwaterbescherming was altijd geborgd, het spuien ging door, de scheepvaart door de andere sluizen ging ongehinderd door. Als het project gereed is, zijn de wegen van en naar Terneuzen over het sluizencomplex slechts 5 van de 8 voorziene weekenden dicht geweest. Dat is minder dan het toegestane aantal uit de vergunning. Dat is echt wel heel bijzonder…'
Opdrachtgever van de Nieuwe Sluis is de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie (VNSC). Hierin werken Nederland (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) en Vlaanderen (Departement van Mobiliteit en Openbare Werken) samen aan een duurzame monding van de Schelde op de Westerschelde.
Aannemerscombinatie Sassevaart bouwt de sluis. Deze combinatie bestaat uit BAM Infra, Stadsbader Contractors, DEME Infra en DEME Dredging, Van Laere en Equans.
Mogen we je nog een paar vragen stellen over dit Jaarbericht? Klik dan hier.
