Blockchain associëren we vooral met cryptovaluta als Bitcoin. Maar er zijn ook andere toepassingen mogelijk. Rijkswaterstaat is samen met ketenpartners grondstromen bezig met het ontwikkelen van een eerste proof of concept van een Bodempaspoort op basis van blockchain. Door de inzet van zo’n Bodempaspoort krijgt grond een ‘identiteit’ door het gehele proces van ontgraving, transport en storting van grond digitaal inzichtelijk te maken. 

Workshop 5

Geef grond een ‘identiteit’ met blockchain

Door:

Dennis Jeurissen, directeur Grondbank GMG

Carlo Zwaan, commercieel medewerker Grondbank GMG

Bas van Bree, bedrijfsleider Brabob

Koen Hartog, programmamanager Dutch Blockchain Coalition

Casper Thalen en Olivier Rikken, projectmanagers Ledger Leopard

Chris Geurts, inspecteur Handhaving Rijkswaterstaat Zuid-Nederland

Sarah el Boujdaini, projectleider Strategische Verkenning Blockchain Rijkswaterstaat

Een blockchain is een soort online gedistribueerd logboek, waarin transacties worden opgeslagen. Elke transactie of handeling is hierin chronologisch en onveranderbaar vastgelegd. Iedereen in het netwerk heeft een kopie van elke vastgelegde transactie en is daarmee ook (mede-)eigenaar van de informatie. Een blockchain maakt zo inzichtelijk welke handelingen er door welke partijen zijn uitgevoerd.

Impuls aan vertrouwen

Bij het verwerken van grondstromen zijn er veel schakels en bevoegde partijen, zoals de transporteurs, bedrijven die ontgraven, de provincie, omgevingsdiensten, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Rijkswaterstaat. Het vertrouwen in de keten heeft een boost nodig, vertelt Sarah el Boujdaini, projectleider blockchain bij Rijkswaterstaat. “Wij ontwikkelen een Bodempaspoort in een publiek-private samenwerking met gebruik van blockchain. Daarin kan worden bijgehouden wat iedereen heeft gedaan: wie hoeveel grond heeft ontgraven, door wie het is getransporteerd en wat de kenmerken zijn van de grond. Al die data komen terecht in een gedeeld netwerk. Dat geeft het vertrouwen een impuls, omdat we zo een gedeelde waarheid aan informatie creëren.”

Loshangende componenten

‘Het Bodempaspoort geeft het vertrouwen een impuls’

Chris Geurts, inspecteur Handhaving Rijkswaterstaat Zuid-Nederland, ziet nu nog alleen de laatste handeling, vertelt hij. “Nu vinden alle administratieve stappen nog fysiek plaats en zijn het loshangende componenten, waardoor de keten niet inzichtelijk genoeg is. Daardoor kost het Rijkswaterstaat veel tijd om alle informatie te vinden en te controleren.” Geurts geeft een voorbeeld van zo’n oneffenheid in de keten. “Stel dat Rijkswaterstaat 1.000 ton grond aankoopt, maar 1.200 ton ontvangt. Dan wil je weten waar het is misgegaan. Waar komt die extra grond vandaan? Wat is de kwaliteit? Het is lastig om goede antwoorden uit de keten te krijgen.”

Transparantie waarborgen

In het te ontwikkelen bodemrapport komen alle gegevens samen: de voorinformatie, datum en locatie van het ontgraven, informatie over het transport, de opslag en het toepassen van de grond. Ook is terug te vinden of er partijen grond zijn samengevoegd. El Boujdaini: “Het Bodempaspoort is hét instrument om de vereiste transparantie in grondtransporten te waarborgen.”

Rijkswaterstaat werkt samen met Grondbank GMG, Ledger Leopard, Brabob en de Dutch Blockchain Coalition aan een proof of concept, die naar verwachting eind 2022 gereed is. El Boujdaini: “We krijgen alleen vertrouwen als we laten zien waar we mee bezig zijn. We werken nu een digitale werkstroom uit. Als de proof of concept van het Bodempaspoort af is, gaan we beproeven waar we tegenaan lopen. Dan hopen we antwoord te krijgen op de vragen of het Bodempaspoort voor meer vertrouwen zorgt in de keten, het de keten inzichtelijker maakt en of het werk van de handhaver efficiënter en gemakkelijker wordt.”