Met het Landelijk Meetnet Water (LMW) verzamelt Rijkswaterstaat op meer dan 400 meetpunten in het land gegevens over water. Zoals actuele waterstanden, waterkwaliteit, rivierafvoer en informatie over stroming en golfhoogtes. Al die gegevens zijn belangrijk om de scheepvaart vlot en veilig af te handelen. Maar ook voor de bescherming van ons land tegen hoogwater. In 2021 is met LMW-Next een belangrijke vernieuwing gerealiseerd.
'De LMW-data zijn cruciaal voor een vlotte en veilige afhandeling van de scheepvaart'
Veiliger en uitgebreider
‘LMW-Next was nodig’, zegt Willem Faber. Hij is informatiemanager watermanagement bij Rijkswaterstaat. ‘De levensduur van software is eindig en dat geldt ook voor LMW. Dankzij de nieuwe software kunnen er gegarandeerd continu gegevens worden geleverd aan alle gebruikers en sectoren die onze watergegevens nodig hebben. Ook kunnen we nu gebruikmaken van de nieuwste technieken om waterdata binnen te halen. Met LMW-Next is het ook makkelijker om informatie te combineren. Hierdoor krijgen we een completer beeld van ons water en kunnen we beter inspelen op mogelijke crisissituaties. Voor de komende 10 tot 15 jaar is LMW weer op orde voor Rijkswaterstaat en de gebruikers.’
'We bundelen onze krachten zodat beide partijen een completer beeld krijgen van wat het water doet'
Belangrijk voor onze economie
De data uit LMW worden door meerdere organisaties gebruikt, zoals Havenbedrijf Rotterdam. Pieter Nordbeck werkt daar als adviseur nautiek en gebruikt LMW-data voor veilige navigatie van de schepen. ‘Als havenbedrijf zorgen we voor een vlotte en veilige afhandeling van de scheepvaart,’ vertelt hij. ‘Om dat goed te kunnen doen, halen we elke 10 minuten LMW-data op over waterstromingen, golven en wind. Op basis van die data en de uitkomsten uit rekenmodellen adviseert Rijkswaterstaat ons over tijpoorten. Dat zijn de gunstigste momenten waarop we grote schepen de Rotterdamse haven binnen kunnen begeleiden. Stel dat er één dag geen tijpoort kan worden aangegeven, dan blijven schepen buiten de haven liggen. Hierdoor ontstaat al snel grote economische schade. Daarom zijn de LMW-data voor onze scheepvaart van cruciaal belang.’
Data delen
De relatie tussen Rijkswaterstaat en Havenbedrijf Rotterdam werkt twee kanten op. ‘Wij bieden Rijkswaterstaat ook onze data aan’, vertelt adviseur Wendy Janssen. Zij werkt bij de afdeling Datamanagement van het havenbedrijf nauw samen met Rijkswaterstaat als het gaat over het delen van data en datakwaliteit. ‘De LMW-data gebruiken wij in onze systemen. Bijvoorbeeld in een model voor verwachte waterstanden en stroming dat we samen met Rijkswaterstaat hebben ontwikkeld, zodat beide partijen een completer beeld krijgen van wat het water doet. Op die manier bundelen we onze krachten.’
'De data worden ook ingezet om de omgeving snel en goed te informeren'
Crisis in de Maas
Dat het monitoren van waterstanden in ons land heel belangrijk is, bleek wel tijdens de hoogwatercrisis in juli 2021. Op de Maas in Limburg werden extreem hoge waterstanden gemeten door LMW. Willem: ‘LMW-gegevens zijn belangrijke input voor onze modellen die de verwachtingen laten zien. De verwachtingen en de metingen toonden ons hoe de watercrisis in Limburg zich verder ontvouwde. Daardoor konden we de omgeving blijven informeren over de ontwikkelingen en waar nodig waarschuwen. Deze crisis liet ook zien dat LMW goed werkt. Toen door het hoge water een afvoermeetsensor uitviel, schakelde het systeem direct over op de back-upmeetsensor. Het LMW kon ook tijdens die extreme crisissituatie hoogwaterinformatie blijven leveren.’
Ruimte voor verbetering
Terug naar Rotterdam, waar Pieter kansen ziet om de samenwerking tussen het havenbedrijf en Rijkswaterstaat te verbeteren. ‘In 2021 zijn we gesprekken gestart om onze informatieproducten voor gezagvoerders aan boord te verbeteren. In Nederland heeft bijna elke haven een eigen dataplatform waarop gezagvoerders aan boord moeten inloggen. Zij zien liever dat er één landelijk platform voor alle data komt. In 2022 hopen we samen met Rijkswaterstaat tot een concreet plan van aanpak te komen.’ Ook Willem ziet dit zitten: ‘Met LMW-Next hebben we ons systeem weer up-to-date gebracht. Als we daarbovenop de datatoegankelijkheid voor de scheepvaart kunnen verbeteren, moeten we dat zeker doen.’
Meer lezen? Lees ook het artikel: Landelijk Meetnet Water: verborgen deltawerken
