Buiten beter, binnen slagvaardig

Kompas RWS

De ontwikkelingen in de samenleving en in ons werkgebied veranderen razendsnel. Hoe kunnen we daar het beste op inspelen? Net als voorgaande jaren gaf de organisatiekoers onder de titel ‘Kompas RWS’ in 2022 richting aan onze organisatieontwikkeling. Kompas RWS bevat 6 zogenoemde focuspunten waarmee we ons verder willen ontwikkelen om goed voorbereid te zijn op onze productieopgave in de komende decennia. Dit zijn Assetmanagement 2.0, Klimaatadaptatie, Duurzaamheid en leefomgeving, Data en informatievoorziening, Smart mobility en Opgavegericht samenwerken. Het uitwerken van deze focuspunten lag in 2022 op schema. We rollen steeds meer ambities uit de focuspunten uit in onze organisatie.

Extra focus op klimaatadaptatie en ruimtelijke ontwikkeling

We houden constant in de gaten of we onze focuspunten niet moeten aanpassen of aanscherpen. In 2022 kwam zodoende meer focus te liggen op klimaatadaptatie en de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland. In juni startten we een verkenning naar de klimaatvraagstukken waar Rijkswaterstaat mee te maken krijgt; wat gaat dat voor onze organisatie en ons werk betekenen? Daarnaast willen we beter inspelen op de ontwikkelingen in de digitale wereld. Tenslotte willen we beter aansluiten bij collega-infrastructuurbeheerders en de manier waarop zij inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Met name op het gebied van energie, data, spoor en drinkwater.

Assetmanagement 2.0

Rijkswaterstaat wil de aansturing van de organisatie beter inrichten op het in stand houden van de hoofdinfrastructuur van ons land: het hoofdwegennet, het hoofdvaarwegennet en het hoofdwatersysteem. Assetmanagement heet dat. Gezien het belang daarvan in deze tijd hebben we het focuspunt Assetmanagement 2.0 in 2022 aangemerkt als kernproces in ons werk. Dat moet leiden tot duidelijkere uitvoeringsopdrachten van het beleidsdepartement, snellere besluitvorming en uniformer werken volgens een heldere interne rolverdeling.

Buiten beter, binnen slagvaardig

Bínnen de organisatie willen we slagvaardiger worden om búiten de organisatie beter te presteren. We werken daarom aan een betere focus op de buitenwereld: op de wensen van de gebruikers van de infrastructuur, de landelijke en lokale politiek, de samenleving en onze samenwerkingspartners. We kijken ook hoe we ons werk beter kunnen organiseren en meer kunnen uniformeren. Onze 7 regionale organisatieonderdelen pakken dit samen op onder de noemer ‘Buiten Beter’ en ‘7=1’. Onder de titel ‘De Werf’ bundelen 3 organisatieonderdelen die werken aan infrastructuur en informatievoorziening hun krachten om ‘buiten beter’ te presteren.

Managers: lerend in het werk

Sterk leiderschap is belangrijk om de juiste keuzes te maken én uit te voeren. In 2020 hebben we een leiderschapsontwikkelingstraject opgezet om managers in hun leiderschapsrol te ondersteunen. Werken aan de opgave buiten (de maatschappelijke vraagstukken) staat daarin centraal. In het leiderschapsontwikkelingstraject werken ze aan het voorop stellen van de opgave ‘buiten’ in hun denken en handelen, het geven van heldere sturing die begrepen wordt en het in staat stellen van de medewerkers om een optimale bijdrage te leveren aan de opgave buiten. Tot 2022 lag de nadruk op het leren van elke individuele leidinggevende. In 2022 lag de nadruk op het samen reflecteren en leren binnen het eigen managementteam.

RWS 225 jaar

In 2023 bestaat Rijkswaterstaat 225 jaar. Dit jubileum willen we benutten door met burgers en samenwerkingspartners het gesprek aan te gaan over de vragen: hoe kunnen we dit land ook in de komende 25 jaar samen veilig, leefbaar en bereikbaar houden? En wat verwachten jullie daarin van ons? In 2022 zijn we gestart met de voorbereidingen voor open dagen en ontmoetingsmomenten om samen een antwoord te vinden op die vragen. De festiviteiten zullen verspreid over het jubileumjaar en het land plaatsvinden. Een hoogtepunt in de viering wordt een kennisfestival op onze verjaardag: 24 mei 2023.

Hybride werken

Met het opheffen van de corona-lockdown in maart 2022 kreeg ons werk weer veel van zijn oude dynamiek terug. Kantoormedewerkers keerden in de loop van dit jaar weer terug naar hun kantoorpanden. De meesten van hen werken inmiddels hybride: deels thuis en deels op kantoor. Het vinden van de meest efficiënte en best werkbare mengvorm van hybride werken is nog wel een zoektocht. Om terug te keren naar een stevige samenwerkingsbasis stimuleerden we in 2022 fysieke ontmoetingen en teamwerk op kantoor.

Veilig werken

Veilig werken heeft bij Rijkswaterstaat topprioriteit. We werken aan een veilige werkomgeving en veilig gebruik, beheer en onderhoud van onze (vaar)wegen en objecten. Dat doen we samen met onze opdrachtnemers en gebruikers. We streven naar een proactieve veiligheidscultuur. Daarin zijn medewerkers continu alert op het voorkomen van risico’s en gevaarlijke situaties. Om dat te bereiken maken we veiligheid bespreekbaar in de organisatie.

Nieuw talent

De krapte op de arbeidsmarkt ging niet aan Rijkswaterstaat voorbij. Het duurt langer voordat vacatures zijn vervuld en het aantal sollicitanten neemt af. Toch blijft Rijkswaterstaat een aantrekkelijke werkgever. En extra inspanningen, radiospotjes bijvoorbeeld, wierpen hun vruchten af. Van de 2.407 openstaande vacatures vervulden we er 1.831. Ter vergelijking: in 2021 vervulden we 1.384 vacatures. Zelfs de instroom van nieuwe medewerkers in lastig vervulbare technische functies verliep in 2022 goed.

Diversiteit en inclusie

Rijkswaterstaat wil een inclusieve organisatie zijn, met divers samengestelde teams. Ons doel is om diversiteit en inclusie steeds meer een onderdeel maken van de reguliere processen, zoals het werving- en selectieproces. Ook werken we actief aan een inclusieve werkomgeving door in te zetten op bewustwording, draagvlak en training.

Ook het aandeel medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt en het aantal jonge medewerkers (tot 36 jaar) wil Rijkswaterstaat vergroten. In 2022 is dat voor beide groepen gelukt. Eind 2022 werkten hier 244 collega’s via de Banenafspraak (mensen met een arbeidsbeperking) en was het aandeel jonge medewerkers 18,8%. Daarnaast werkten we actief aan het vergroten van de culturele diversiteit van het medewerkersbestand van Rijkswaterstaat. Eind 2021 lag het percentage medewerkers met een niet-westerse achtergrond op 8%. Het is onze ambitie om in 2024 op 11% uit te komen.