Slimme informatietechnologie en datavoorzieningen worden steeds belangrijker in ons dagelijkse leven. Rijkswaterstaat wil ze optimaal benutten om zijn werk nog beter te doen: efficiënter, veiliger, goedkoper en klantvriendelijker. Bovendien maken we alle informatie over wat er gebeurt op de weg, de vaarweg en het water beschikbaar voor iedereen.
Nederland telt meer dan 700.000 auto’s die tijdens het rijden real-time voertuigdata sturen aan hun fabrikanten. Het gros van die data is voor Rijkswaterstaat niet relevant. Het gaat dan bijvoorbeeld om slijtage aan zuigers of de actuele kwaliteit van de accu. Maar een klein deel is voor ons wel belangrijk. Bijvoorbeeld data waarmee we de verkeersveiligheid kunnen verbeteren.
Verbetering verkeersveiligheid
Daarom heeft Nederland in 2019 samen met andere landen (Duitsland, Finland, Luxemburg en Spanje), autofabrikanten (BMW, Ford, Mercedes en Volvo) en serviceproviders (Here en TomTom) besloten om de proef Data for road safety te starten. Alle partijen wisselen kosteloos anonieme informatie en data uit om incidenten in het verkeer sneller en veiliger te kunnen afwikkelen. Voor Rijkswaterstaat betekent dit dat we de verkeersveiligheid op het hoofdwegennet kunnen verbeteren. Ontploft in een auto een airbag? Dan stuurt die auto daar een bericht over, zodat onze verkeerscentrales er hulptroepen naartoe kunnen sturen. Is het wegdek glad? Dan stuurt het voertuig ook een bericht. Wij bekijken dan of er goed gestrooid is of dat er misschien een olie(v)lek is. Op deze manier krijgen onze verkeerscentrales snellere en preciezere informatie, waardoor ze sneller kunnen handelen. Dit komt de verkeersveiligheid ten goede. De berichtenstroom is in 2019 op gang gekomen. Intussen hebben zich ook nieuwe landen, autofabrikanten en serviceproviders gemeld om mee te doen.
Informatie over de weggesteldheid
Daarnaast zijn we in 2019 gestart met een onderzoek naar het nut en de kwaliteit van voertuigdata voor het onderhoud en beheer van onze ‘assets’. Te denken valt aan gegevens over de kwaliteit van het wegdek, bebording of markeringen, gaten in de weg of stroefheid van het asfalt in zomer en winter. Belangrijk is dat we geen ruwe data krijgen, maar (in verband met de privacy) anonieme informatie over de weggesteldheid. De eerste onderzoeksresultaten volgen in 2020.
Betere doorstroming door sensoren
Brugopeningen hebben een grote impact op de doorstroming op de weg en op het water. Daarom hebben we in de eerste maanden van 2019 samen met de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW), gemeenten, provincies en private partijen onderzocht welke brugopeningen de grootste impact hebben. Op basis daarvan zijn 130 bruggen geselecteerd die nog geen sensoren hadden. Deze bruggen hebben we vanaf medio 2019 voorzien van sensoren. Nu beschikken ruim 300 bruggen in Nederland over sensoren. De data van de sensoren zijn open source en dus beschikbaar voor iedereen. De NDW deelt de data onder meer met navigatieapps, waardoor de informatie direct zichtbaar is voor de weggebruiker. Schippers kunnen bijvoorbeeld via het platform Blauwe Golf Verbindend realtime zien of een brug open of dicht staat. Rijkswaterstaat hoopt dat meer partijen aan de slag gaan met de data en zo een bijdrage leveren aan de doorstroming en veiligheid op de (vaar)weg.
Noordzeedata dankzij sensoren bij nieuwe windmolenparken
TenneT bouwt 5 platforms om 3 nieuwe windmolenparken op de Noordzee aan te sluiten op het hoogspanningsnet. Maar zou je zo’n platform niet ook kunnen gebruiken om er sensoren en communicatiemiddelen aan op te hangen? Uit die vraag ontstond het Maritiem Informatievoorziening ServicePunt (MIVSP). Binnen dit project is TenneT verantwoordelijk voor de stroomvoorziening: de platforms zelf, de fysieke ruimte en dikke elektriciteitskabels naar de wal – met binnenin een glasvezelkabel om de verzamelde data te versturen. Rijkswaterstaat verzorgt de informatievoorziening: de sensoren voor het inwinnen van relevante data, de aansluiting op telecommunicatienetwerken aan land en de verspreiding van de gegevens naar belanghebbende partijen.
Data voor KNMI, Kustwacht en havenbedrijven
In de praktijk betekent dit dat op ieder platform een kleine technische ruimte komt met daarop een 16 m hoge mast, met daaraan antennes en apparatuur. Bijvoorbeeld een nautische radar, een vogeldetectiesysteem en wind- en golfsensoren. De data gaan onder meer naar het KNMI, de Kustwacht en havenbedrijven.
De Kustwacht wil bijvoorbeeld de plaatsbepaling van schepen verbeteren en sneller met schepen kunnen communiceren. Maar daarvoor moeten er wel meer opstelpunten komen voor antennes en sensoren. Dat kan op de platforms. Het eerste platform is sinds 1 september 2019 operationeel.
Relevante vaarinformatie Waddenzee gebundeld in app
Rijkswaterstaat beschikt over veel informatie over de Waddenzee die relevant is voor vaarweggebruikers. Denk aan getijden, golfhoogten, waterstanden, waterdiepten, boeienposities en stromingsgegevens. Met die gegevens kunnen schippers veilig tochten van en naar de Waddeneilanden maken. De informatie bleek echter lastig te vinden, zeker voor wie niet dagelijks op het wad vaart. We hebben daarom al onze gegevens van de Waddenzee laten bundelen in de app RiverGuide Recreant. De app is begin 2019 gepresenteerd tijdens de Wadvaardersdag in Harlingen. Daar werd ook een testgroep gevormd, die de app gedurende 2 weken heeft getest. We pasten de app aan op basis van de feedback, waarna de app publiek toegankelijk werd. Vanwege het 10-jarig jubileum van de werelderfgoedstatus van de Waddenzee is de app gratis te gebruiken.
