Water is van levensbelang voor ons land, maar kan ook levensbedreigend zijn. Rijkswaterstaat pakt zijn rol van rijkswaterbeheerder daarom breed op. Werken aan waterveiligheid gaat hand in hand met werken aan voldoende, schoon water. Bovendien investeren we in een duurzaam en ecologisch gezond watersysteem.
Hoogwaterbescherming
Door de klimaatverandering stijgt de zeespiegel. Ook wordt het weer grilliger: het gaat bijvoorbeeld meer en harder stormen. De waterschappen en Rijkswaterstaat werken tot 2050 samen aan de dijken, duinen en stormvloedkeringen, zodat ze voldoen aan de nieuwste veiligheidsnormen. Alleen al tot 2028 versterken we meer dan 1.100 km aan dijken en honderden sluizen en gemalen, verspreid over bijna 300 projecten in het hele land. Eind 2019 was 96 km dijk versterkt. De versterkte zeedijk tussen Eemshaven en Delfzijl is een bijzondere: deze is zelfs bestand tegen aardbevingen.
Ook door ons land klimaatbestendiger in te richten, beschermen Rijkswaterstaat en de waterschappen Nederland tegen hoogwater. Zo gaven we met het Ruimte voor de Rivierprogramma het water meer ruimte en zorgden we ervoor dat het rivierengebied beter beschermd is tegen overstromingen. Het programma is in 2019 afgesloten met de oplevering van het project IJsseldelta.
Zand als beschermlaag
De Nederlandse kust beschermen we op een heel andere manier. In 2019 hebben we 11,2 miljoen m3 zand op onze kust gespoten: een nieuwe, natuurlijke, beschermende slijtlaag tegen kustafslag. Ook tegen de zijkanten van de Houtribdijk hebben we zand aangebracht. Tussen Enkhuizen en Trintelhaven heeft deze dijk nu brede zandoevers. Die breken bij storm de kracht van de golven van het Markermeer en het IJsselmeer op een natuurlijke manier.
De klimaatverandering zorgt ook voor steeds vaker voorkomende extreem droge zomers. In de droge zomer van 2018 ondervonden we hoe belangrijk het is om te zorgen voor voldoende water voor alle gebruikerssectoren. Dat doen we door rivierwater dat ons land binnenstroomt vast te houden en slim te verdelen over ons land. Niet alleen met behulp van onze spuisluizen, stuwen, pompen en gemalen, maar ook door goed samen te werken met onze collega-waterbeheerders.
Waterkwaliteit
Het oppervlaktewater in ons land moet schoon genoeg zijn om er drinkwater van te maken en om erin te kunnen zwemmen. Maar het moet ook gezond genoeg zijn om een goed leefgebied te vormen voor planten en dieren. Samen met de andere waterbeheerders werken we aan schone en duurzame Nederlandse watersystemen. Bijvoorbeeld door natuurlijke overgangen tussen land en water te maken. In 2019 werkte Rijkswaterstaat bijvoorbeeld aan 15 natuurlijke oevertrajecten en 7 beekmondingen langs de Maas.
Ook het beperken en bestrijden van watervervuiling behoort tot onze taken. Een spraakmakend voorbeeld uit 2019 was de berging van containers na de ramp met het containerschip MSC Zoe. Rijkswaterstaat onderzoekt momenteel de milieueffecten van de verloren lading, samen met de Waddenacademie en onderzoekers van universiteiten en onderzoeksinstituten. Dat onderzoek richt zich vooral op de impact van stukjes microplastic van slechts 0,5 tot 2 mm op het ecosysteem van de Waddenzee op de lange termijn.
