Samenwerken aan waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en waterkwaliteit

Aanpak voor meer samenhang

Op projectniveau werkten HWBP en PAGW al samen, maar op programmaniveau nog niet. De partners van het HWBP en PAGW hebben in 2023 in een serie werkplaatsen een aanpak ontwikkeld om de samenwerking te versterken. Het doel is om waterveiligheid te realiseren in samenhang met ecologische waterkwaliteit en natuur. Lees hier meer over de samenwerking.

Uit de werkplaatsen bleek dat er meer samenhang mogelijk is tussen beide programma’s met een aanpak die uitgaat van:

• Water en bodem sturend én de ecosysteembenadering
• Het vroegtijdig verkennen van de mogelijkheden vanuit gebiedsniveau
• Het toepassen van co-creatie en onderzoekend ontwerpen

Perspectief voor de IJssel-Vechtdelta

In de werkplaatsen is bij Waterschap Drents-Overijsselse Delta, PAGW en de provincie Overijssel onder andere het idee geboren om van het Ketelmeer een Keteldelta te maken. Golfremmende zandplaten en onderwaternatuur zorgen ervoor dat de dijkversterkingsopgave voor Hanzestad Kampen en omgeving kleiner wordt. Dit plan verbetert bovendien de ecologische waterkwaliteit en de natuur, en draagt daarmee bij aan de wettelijke verplichtingen van de Kaderrichtlijn Water en de Vogel- en Habitatrichtlijn (Natura 2000).

Bekijk de video over 'Een toekomstbestendige en waterrobuuste IJssel-Vechtdelta'

Regio en Rijk samen opdrachtgever

Als vervolg op de werkplaatsen in 2023 hebben Regio en Rijk dit jaar opdracht gegeven om een perspectief voor de IJssel-Vechtdelta op te stellen waarin de opgaven voor waterveiligheid, zoetwater en ecologische waterkwaliteit en natuur centraal staan. Deze maand starten werkplaatsen om hiervoor slimme, integrale win-winsituaties te ontwikkelen. Het idee voor Keteldelta wordt daarin ook verder verkend. ‘Lopende projecten en programma’s behouden hun bestaande structuur, financiering en verantwoordelijkheden. De werkplaatsen vormen een werkwijze om gezamenlijk verder te kunnen komen. Waterschap Drents-Overijsselse Delta, de provincie Overijssel, het ministerie van IenW en LVVN hebben afgesproken hier samen opdrachtgever voor te willen zijn. En dat biedt een stevige basis,’ stelt Regina.

Met water sturen, anticiperen en versterken

‘Als we onze opgaven al vroeg op elkaar afstemmen, geeft dat de mogelijkheid om de wateropgaven meer sturend te laten zijn en elkaar te versterken,’ zegt Rob Folkert (PAGW). Er ontstaan nieuwe kansen door op systeemniveau te kijken en daarbij de lange termijn te betrekken. Het ‘building with nature’ ontwerp voor het Ketelmeer is daar een mooi voorbeeld van. ‘We onderzoeken nu of we de programmering van HWBP en PAGW op elkaar kunnen afstemmen, om de samenhang ook daadwerkelijk te kunnen verzilveren.’

Schiermonnikoog: pilot Water en Bodem Sturend

Wetterskip Fryslân heeft samen met de programmadirectie van het HWBP en DG Water en Bodem een pilot ‘Water en Bodem Sturend’ uitgevoerd voor het HWBP-project Dijk- en duinversterking Schiermonnikoog. Hier is verder vooruitgekeken dan gebruikelijk is bij HWBP-projecten, waarna men terugredeneerde wat dit voor ‘nu’ betekent. Verzilting door de stijging van de zeespiegel blijkt naast waterveiligheid een urgent probleem. In het Voorkeursalternatief voor de dijk is een breder dijkfundament opgenomen, wat leidt tot een beter uitbreidbare dijk. Bovendien schuift het probleem van verzilting en gebrek aan zoetwater naar achteren in de tijd.

Pionieren met het doel voor ogen

Het is pionieren, verbinden, ruimte zien te krijgen voor creativiteit, en een andere manier van werken. Dat is soms lastig en wordt ook wel als risico gezien voor lopende projecten. Regina: ‘Het is belangrijk dat we als HWBP focus houden op ons einddoel: in 2050 dijken op orde. Het vergt maatwerk en vakmanschap, maar het verbinden van opgaven is helpend voor een soepele besluitvorming. En hoe meer concrete voorbeelden we hebben, hoe meer we elkaar hiermee op weg helpen met klimaatadaptief werken.’