Succesvolle spoedreparatie dankzij vertrouwen en harmonie

Aan het roer van deze operatie staan Benny Nieswaag als projectregisseur vanuit Rijkswaterstaat en Dennis Dierikx als projectleider voor de gemeente Zoetermeer. De heren trekken op als tandem en nemen de leiding en besluitvorming op zich. Gemeente Zoetermeer is als opdrachtgever verantwoordelijk, Rijkswaterstaat heeft een adviserende en ondersteunende rol. Verder zijn ook ProRail, NS en HTM betrokken. ‘Ik werd gevraagd dit samen met mijn team te doen’, vertelt Nieswaag. ‘Misschien onhandig voor lopende projecten, maar in zo’n crisisproject geeft dat meteen een vliegende start. Dat hielp enorm.’ Dierikx vult aan: ‘Voor Zoetermeer was het een enorme klus, allesbehalve alledaags. Bij de kennismaking met Benny en z’n team merkte ik dat het voor Rijkswaterstaat een project was dat heel erg paste bij hun reguliere werk. Dat voelde meteen vertrouwd.’ Na slechts een paar dagen waren de juiste mensen verzameld en slimme samenwerkingsverbanden gesmeed. En om voortvarend en vol vertrouwen aan de slag te gaan, kozen ze voor bekende partners: bouwcombinatie Savera en ingenieursbureau Movares.

Scenario’s onder de loep

Op vrijdag 8 december komt een groep van 40 tot 50 mensen bij elkaar in de raadszaal van Zoetermeer. Nieswaag: ‘Met al die kennis aan tafel hebben we gekeken, wat zijn de mogelijkheden om dit op lossen? Kan het technisch gezien? En voelen we ons er senang bij? We keken naar 2 scenario’s. Wat betekent het als we alle overkappingen van de brug weghalen? En als alternatief: kunnen we het probleem oplossen of tijd rekken door tijdelijke ondersteuningen aan te brengen? In een sessie van 2 uur heb ik samen met 2 collega’s, rolhouders op het gebied van techniek en contract, dit orkest geprobeerd te dirigeren naar de juiste oplossingen. Na afloop concludeerden we dat een combinatie van beide scenario’s werkbaar was. Oftewel het weghalen van de overkapping boven de A12, niets doen bij het HTM-spoor en de rest ondersteunen.’ Capaciteit vanuit Rijkswaterstaat kwam vervolgens doelgericht en uit het hele land.

In rap tempo akkoord

Dierikx is lovend over de kennis en kunde van Rijkswaterstaat. ‘Van hun kostendeskundigheid hebben we veel profijt gehad. Als opdrachtgever kregen wij kostenberamingen van de aannemer. Rijkswaterstaat had een team vrijgemaakt om daarop feedback te geven. Dat hielp niet alleen inhoudelijk, maar gaf ook een signaal af naar de aannemer. Die wist immers dat Rijkswaterstaat meekeek naar het financiële plaatje. Dat deden ze bovendien in rap tempo, waardoor we vrijwel altijd dezelfde dag nog akkoord konden geven. Dat was voor de aannemer fijn én het hield de vaart er lekker in.’ Ook contract-, omgevings- en stakeholdermanagement worden door Rijkswaterstaat opgepakt en van advies voorzien.

Aandacht, vertrouwen en open communicatie

Een dergelijk spoedproject brengt veel spanning met zich mee. Tekenend voor het proces is de manier waarop sleutelfiguren omgaan met de mensen die met man en macht werken aan het herstel van de Nelson Mandelabrug. Met aandacht, vertrouwen en open communicatie. ‘In die allereerste sessie zag ik soms onzekere gezichten van ontwerpers en ingenieurs’, vertelt Nieswaag. ‘Ik heb dat gecheckt en het klopte. Er rustte een zware verantwoordelijkheid op hun schouders en dat voelden ze. Daarover hebben we het gesprek gevoerd, en gezegd: die besluitvoering en regie ligt niet bij jullie, maar bij ons. Gooi alles op tafel! Je vakmanschap, maar ook je onzekerheden en gevoel. Daarmee maak je onze besluitvorming mogelijk.’

Open en kritische houding

Ook Dierikx benadrukt het belang van communicatie en vertrouwen. ‘We hadden geen tijd om dat vertrouwen op te bouwen, maar het was er wel. Misschien is dat geluk, maar het komt ook omdat je zo open bent naar elkaar. Dat je kritisch op elkaar bent en durft te zijn.’ Nieswaag vervolgt: ‘Vanuit vertrouwen, saamhorigheid en vakbekwaamheid ga je vervolgens aan de slag met een groep mensen die voldoende binding met hun eigen organisatie hebben om beslissingen te kunnen nemen. Mensen die niet zenuwachtig worden van spannende dingen. Zo’n klus is natuurlijk naast spannend ook heel uitdagend en leuk.’

Belangrijke lessen

Op een project als het herstel van de Nelson Mandelabrug ligt veel druk. Toch is het hele traject zeer goed verlopen. ‘Door de juiste voorwaarden te scheppen, zijn we erin geslaagd geen grote fouten te maken. Dat had ook anders gekund’, mijmert Nieswaag. Belangrijke lessen zijn er wel geleerd. ‘Je moet constant bezig zijn met mensen in hun kracht zetten. Niet benadrukken wat minder goed gaat, maar stimuleren wat wel goed gaat. En ook je waardering uitspreken. Verder viel het me op hoe snel we het momentum kwijtraakten. Ik bedoel daarmee dat mensen terugvallen in hun normale werkpatroon zodra daar tijd en ruimte voor komt. Dan worden processen meteen weer stroperig. Dat is ook logisch, maar het geeft wel te denken. Wat als je een fictieve crisissituatie creëert om een project extra vaart te geven?’

Geen eilandjes maar bruggen

Nieswaag ziet het als vanzelfsprekend dat er een rol is weggelegd voor Rijkswaterstaat bij de toekomst van de brug. ‘Vanuit een crisisproject naar een reguliere situatie, waarin we de opgedane kennis kunnen inzetten.’ Ook Dierikx is hoopvol voor de toekomst van de Nelson Mandelabrug én de samenwerking met Rijkswaterstaat. ‘Ik hoop dat we hiermee voor de langere termijn partnerschap hebben gecreëerd. Het eigenlijke werk begint pas; de brug is veilig, maar wel kapot. Dus die gaan we sowieso verder herstellen en weer in volledigheid terugbrengen. Maar we hebben nog meer plannen met de brug en deze locatie. Ik hoop dat we het moment aangrijpen om dingen samen te blijven te doen. Dus niet terugvallen in de oude systematiek, waarin organisaties als eilandjes werken. We hebben elkaar nu gevonden en ik hoop dat dit zo blijft.’