Alle weginspecteurs van Rijkswaterstaat worden getraind om te rijden met blauw zwaailicht en sirene. In een aanbesteding heeft Rijkswaterstaat hiervoor een aantal gespecialiseerde bedrijven geselecteerd. Robert van den Berg, contractmanager bij Rijkswaterstaat en Eric Sanders, directeur van Procentrum Rijopleidingen vertellen over hun gezamenlijke streven naar kwaliteit en het belang van goed contractmanagement. ‘Alle keuzes die we maken, wil ik rechtmatig kunnen verantwoorden.’
De weginspecteurs van Rijkswaterstaat zijn vaak als eerste bij een ongeval. Met afzettingen zorgen ze voor een veilige werkomgeving voor de hulpdiensten en een optimale doorstroming van het verkeer. Vanaf 2017 mogen weginspecteurs met blauw licht en sirene rijden, waardoor ze direct herkenbaar zijn en nog sneller hun bestemming bereiken. ‘Vlot, veilig en verantwoord ter plaatse komen, vergt de nodige oefening en begeleiding’, vertelt Eric Sanders, directeur van Procentrum Rijopleidingen. Zijn bedrijf verzorgt onder meer trainingen Optische en GeluidsSignalen (OGS) voor de weginspecteurs van Rijkswaterstaat. ‘Rijden met OGS is een bijzonder recht, maar het brengt ook extra verantwoordelijkheden met zich mee. Als weginspecteur mag je bepaalde verkeersregels negeren, maar je bent nog steeds onderdeel van het verkeer. Je kunt bijvoorbeeld wel voorrang hébben, maar dat moet je nog altijd kríjgen. Daarom moet je alert blijven en goed om je heen kijken. Zo’n rit kan al snel een flinke inspanning worden, waardoor je al moe bent voordat je op de locatie komt. Terwijl dáár het werk pas echt begint. Dit kun je voor een groot deel voorkomen door mensen goed op te leiden.’
Verrassingen en vertragingen voorkomen
‘Ik begeleid het proces, maar voor de inhoud breng ik de juiste mensen bij elkaar’
Robert van den Berg was als contractmanager bij Rijkswaterstaat betrokken bij de aanbesteding van de trainingen ‘Rijden met OGS’. Het geheim van een succesvolle aanbesteding en goed contractmanagement zit volgens hem in een goede voorbereiding en in focus op risicomanagement. ‘Ik neem altijd ruim de tijd voor de verkenningsfase en probeer zo goed mogelijk de scope te definiëren. Wat willen we precies bereiken met het contract? Voordat we naar de markt gaan, zorgen we ervoor dat 95% van het contract, de doelstellingen en eisen helder vastliggen.’ Ook maakt hij dankbaar gebruik van alle expertise om hem heen. ‘Ik begeleid het proces, maar voor de inhoud breng ik de juiste mensen bij elkaar. Daarbij ga ik niet alleen te rade bij collega’s, maar ook bij marktpartijen. Wat gaat goed binnen het huidige contract? Wat kan beter? Waar lopen we in de praktijk tegenaan? Die input heb je nodig om verrassingen en vertragingen verderop in het aanbestedingsproces zo veel mogelijk te voorkomen.’
Hoge en specifieke eisen
De eisen in de aanbesteding van de trainingen ‘Rijden met OGS’ waren hoog en specifiek. Een bewuste keuze, vertelt Van den Berg. ‘De drempel om OGS-instructie te mogen geven is vrij laag. Wij verlangen daarom van rijscholen en instructeurs dat ze flink wat extra kwaliteiten meenemen. Zoals zeer ervaren opleiders, het liefst met ruime ervaring in het domein en specifiek in het trainen van vergelijkbare diensten, zoals de Marechaussee en politie.’ Leveranciers moesten ook terug kunnen vallen op een robuuste organisatie, met voldoende en vooral kwalitatieve medewerkers. En investeren in de ontwikkeling van hun personeel. Ook kennis over de verantwoordelijkheid die je draagt als voorrangsbestuurder, was onderdeel van de aanbesteding. Van den Berg: ‘Stel, iemand krijgt een ongeluk en de bestuurder blijkt niet vakkundig gehandeld te hebben, dan kan dat een enorme juridische nasleep hebben. Als voorrangsbestuurder draag je een grote verantwoordelijkheid en we willen dat onze mensen daar goed van op de hoogte zijn.’
Zorgvuldig en eerlijk
‘Uiteindelijk streven we in dit contract allemaal naar kwaliteit’
Sanders vindt de manier waarop Rijkswaterstaat de contracten voor de trainingen ‘Rijden met OGS’ in de markt heeft gezet een groot compliment waard. ‘Rijkswaterstaat is de enige aanbesteder die ik ken, die tot 2 cijfers achter de komma zijn aanbod heeft uitgewerkt. Ze waren heel zorgvuldig en lieten in hun aanbesteding zien dat ze het beste product wilden, tegen een eerlijke prijs.’ In de praktijk ziet hij tot zijn teleurstelling steeds meer grote opdrachtgevers in de verleiding komen om voor de laagste prijs te gaan en de inhoudelijke eisen minder zwaar te laten wegen. ‘Schrijnend’, vindt Sanders. ‘We zijn wel samen verantwoordelijk voor de veiligheid op de weg, waarbij het om leven en dood kan gaan. Daarom is het in mijn ogen ook zo belangrijk om kwaliteit leidend te laten zijn.’
Een heel goede match
Nu de contracten zijn aanbesteed, blijft contractmanagement en goede communicatie essentieel om de beste resultaten te behalen. Sanders: ‘Opleiden doen we samen. Wij hebben als opleider de schone taak om een goede leerlijn te ontwikkelen, dat is de basis. Maar onze plannen zijn niet in beton gegoten; we blijven naar kansen zoeken en geven samen met Rijkswaterstaat invulling aan het vervolg.’ Dit voorjaar onderzocht Procentrum bijvoorbeeld de mogelijkheid om de digitale leeromgeving uit te breiden, waardoor meer tijd over zou blijven voor de praktijkopleiding. Voor beide partijen een mooie kans, maar uiteindelijk bleek het helaas niet uitvoerbaar. ‘Het paste simpelweg niet in het beschikbaar gestelde budget’, legt Van den Berg uit. ‘En als we budgetten gaan overschrijden, gaat dat ten koste van andere plannen. Ik zoek graag de ruimte op die het contract biedt, maar wel binnen de afgesproken kaders. Alle keuzes die we maken, wil ik rechtmatig kunnen verantwoorden. Dat is voor mij een belangrijk onderdeel van goed contractmanagement en dat kon in dit geval niet.’ Voor Sanders was het een helder en acceptabel besluit. ‘Robert communiceert heel open. Er wordt goed naar elkaar geluisterd en hij maakt gefundeerde afwegingen.’ Van den Berg herkent zich daarin en besluit: ‘Uiteindelijk streven we in dit contract allemaal naar kwaliteit. Daarin vinden we elkaar altijd en zijn we gewoon een heel goede match.’
