Na 80 jaar voldoet de Afsluitdijk niet meer aan de normen voor waterveiligheid. Het icoon krijgt daarom vanaf 2018 een grote metamorfose. De dijk wordt overslagbestendig en energieneutraal, met sterkere pompen en sluizen en een aantrekkelijke openbare ruimte. Op de Industry Day van 27 september gingen we met de markt in gesprek over dit uitdagende project.
‘Samenwerken’ is het sleutelwoord op deze Industry Day Afsluitdijk. En dat merk je meteen. Dagvoorzitter Wies Vonck trapt af met een vragenrondje: welke onderwerpen moeten de sprekers behandelen? Met welke vragen zijn de aanwezigen gekomen? Velen blijken benieuwd naar de planning, de stakeholders en de opdracht om de Afsluitdijk energieneutraal te maken.
Sprekers Jan Hendrik Dronkers (directeur-generaal), Cees Brandsen (hoofdingenieur-directeur Grote Projecten en Onderhoud), Joost van de Beek (projectmanager) en Wop Schat (contractmanager) doorlopen het project stap voor stap. Samenwerken met ambitie, daar draait het volgens hen om. Brandsen: ‘U kunt dit niet alleen, wij kunnen dit niet alleen. De kracht van deze opdracht zit daarom in de dialoog die we samen aangaan. U kunt heel indringend met ons praten over de uitdagingen die u tegenkomt. We gaan van ‘markt tenzij’ naar ‘samen met de markt.’
In gesprek
‘Ambities zijn goed uitgewerkt’
‘Ik vind dit een goede, informatieve bijeenkomst. Ik was met name benieuwd naar de planning en daar ging Rijkswaterstaat uitgebreid op in. Ook goed om te horen: de ruimtelijke ambities die Rijkswaterstaat heeft, moeten we uitwerken tijdens de aanbesteding. Hierop kunnen we écht scoren. Daarmee gaat dit project nog net een slag verder dan bij de andere sluizen die zijn aanbesteed.’
‘Vanuit mijn werk als landschapsarchitect merk ik dat Rijkswaterstaat tegenwoordig anders met de markt omgaat. Ik kan steeds eerder tijdens de aanbestedingsfase al met een grote aannemer aan de slag. Daardoor hebben we sneller een goed plan.’
‘Dat de Afsluitdijk een toonbeeld is, dat werd vandaag benadrukt en dat neem ik zeker mee in het vervolgtraject. Dit project is groots, stoer en heel erg Nederlands. Je bent aan het sleutelen aan een icoon. Dat is een ontzettend grote, inspirerende opdracht, waarbij ruimtelijke kwaliteit en techniek onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.’
‘Makkelijker toegevoegde waarde tonen’
‘Ik merk dat Rijkswaterstaat anders met de markt omgaat dan een paar jaar geleden. Neem het sluizenprogramma: we worden gevraagd om mee te denken over hoe je zo’n programma überhaupt aanpakt. Daarbij krijgen we als opdrachtnemer nu de kans om onze verantwoordelijkheid te nemen. Zowel tijdens de uitvoering als daarna, in de onderhoudsfase. Daardoor maken we misschien wel andere keuzes.’
‘Vandaag zoeken markt en de overheid elkaar op om duidelijk te krijgen wat we nou écht willen. Want het is best ingewikkeld om te zorgen dat als de één een vraag heeft, de ander precies begrijpt wat moet gebeuren. Dat we elkaar daarbij moeten helpen, komt tijdens deze Industy Day heel duidelijk naar voren.’
‘De ambities die Rijkswaterstaat heeft, worden bij deze opdracht duidelijk doorvertaald naar de markt. Neem bijvoorbeeld ‘duurzaamheid als fundament’. Doordat we daarop positief beoordeeld worden, kunnen we veel makkelijker onze toegevoegde waarde tonen.’
‘Je kunt investeren en besparen’
‘Vooral het belang van duurzaamheid viel mij vandaag op. Energieneutraliteit is echt iets waarop je je kunt onderscheiden van concurrenten. Daarbij vind ik het ook positief dat deze opdracht voor de lange termijn wordt gegund. Dat geeft ruimte. Je kunt bijvoorbeeld meer investeren in de aanleg en zo besparen op onderhoudskosten.’
‘Een verbeterpunt: Rijkswaterstaat had ook kunnen kiezen voor een alliantie. Dat is een andere contractvorm dan DBFM, maar ook in een alliantie kun je afspraken maken over langdurig onderhoud. Ik heb daar vanuit het project A2 Hooggelegen heel goede ervaringen mee.’
‘Ik merk wel dat de trend is dat Rijkswaterstaat meer samenwerkt met de markt, zeker sinds het verschijnen van de Marktvisie in januari. Nu is het zoeken hoe je dat inhoudelijk het beste aanpakt. Ik denk dat we het samenwerken vooral moeten zoeken in de risicoverdeling.’
Meer informatie over de metamorfose van de Afsluitdijk vindt u op de pagina Project Afsluitdijk.