Voor aanleg, beheer en onderhoud werkt Rijkswaterstaat intensief samen met marktpartijen. Die samenwerkingen nemen we elk kwartaal onder de loep. Zodat we ze kunnen beoordelen én verbeteren. Daarvoor werken we nu ruim 2 jaar met het zogeheten prestatiemeten. In overleg met de markt hebben we de handreiking onlangs op 2 punten aangescherpt. Huub de Lange, hoofd Werkwijze Inkoop en Contractmanagement legt uit waarom en wat Rijkswaterstaat precies heeft veranderd.
'Marktpartijen hadden moeite met 2 bepalingen in de systematiek van het prestatiemeten'
Wijziging in weging van scores
Rijkswaterstaat heeft 3 jaar gewerkt om prestatiemeten goed neer te zetten. Zo is het proces geoptimaliseerd en is de verzending en het berekenen van scores geautomatiseerd. ‘Begin vorig jaar lieten marktpartijen weten dat ze moeite hadden met 2 bepalingen in de systematiek van het prestatiemeten’, vertelt de Lange. ‘Namelijk dat we een gemiddelde score eisten van minimaal een 7 om in aanmerking te komen voor de verlenging van een prestatiecontract. En dat we bij marktpartijen die samen met een derde partij meedoen aan de selectieprocedure rekenden met de laagste uitvoeringsperformance. Die bepalingen hebben we daarom nog een keer kritisch bekeken en uiteindelijk aangepast.’ De Lange benadrukt dat de wijzigingen dus puur betrekking hebben op de toepassing van de uitkomsten van de prestatiemetingen en niet op de methodiek zelf. ‘De vragenlijsten werken goed om de samenwerking tussen marktpartijen en Rijkswaterstaat te beoordelen en een gesprek daarover op gang te brengen. Dat is uiteindelijk het doel van prestatiemeten, dus daarin veranderen we niets.’
Prestatiemeten: hoe zit het ook alweer?
Met prestatiemeten toetsen we hoe marktpartijen en Rijkswaterstaat met elkaar samenwerken. De basis van prestatiemeten bestaat uit een vragenlijst die beide partijen periodiek invullen. Het resultaat van de vragenlijst is een score mét onderbouwing die ze met elkaar bespreken. Zo kunnen we tussentijds de samenwerking verbeteren. Bovendien gebruikt Rijkswaterstaat de scores van marktpartijen om een ranking te maken. Een hoog gemiddelde vergroot de kans op verlenging van een lopende opdracht én op nieuwe opdrachten.
Lees meer over de werking van prestatiemeten
Score geen eis voor verlenging
‘Wanneer een prestatiecontract eindigt, is er vaak de mogelijkheid om het contract te verlengen’, legt De Lange uit. ‘Tot voor kort stelden we als voorwaarde dat de uitvoerder minimaal een gemiddelde contracteindscore van een 7 moest hebben om voor die verlenging in aanmerking te komen. Door allerlei omstandigheden kon het gebeuren dat een partij dat gemiddelde niet haalde en daarom een verlenging misliep. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarbij een samenwerking een lange aanloop nodig had, maar dat deze gaandeweg de uitvoeringsperiode verbeterde, en naar alle tevredenheid verliep. Daarom hebben we besloten dat de norm van een 7 niet langer een voorwaarde is voor verlening. Belangrijk om toe te voegen: deze aanpassing geldt uitsluitend voor alle opdrachten die ná 1 oktober 2017 nieuw zijn gestart. Voor opdrachten die op die datum al liepen, geldt de normscore van een 7 nog wel als eis voor verlenging van een opdracht.’
'Toen we aan de slag gingen met prestatiemeten was dit effect niet zichtbaar’
Hoogste score telt
De tweede wijziging in prestatiemeten heeft betrekking op de score van een derde. De Lange: ‘Marktpartijen schrijven vaak gezamenlijk in voor een opdracht, denk aan een hoofdaannemer die een specialisme niet in huis heeft en daarom een tijdelijke samenwerking aangaat met een onderaannemer. Bij zulke inschrijvingen keken we tijdens de selectie altijd naar de partij met de laagste uitvoeringsperformance.’ Het kon daardoor voorkomen dat de hoofdinschrijver met een hogere score toch niet in aanmerking kwam voor een klus. ‘Toen we aan de slag gingen met prestatiemeten was dit effect niet zichtbaar’, gaat De Lange verder, ‘maar nu dat wel het geval is, hebben we besloten om dat uitgangspunt te laten vervallen. Voortaan telt bij inschrijvingen met een derde de uitvoeringsscore van die partij daarom niet meer mee bij de selectie. Bij inschrijving als combinatie blijft die regel overigens wél overeind.’
Regels tegen het licht
‘De uitgangspunten voor prestatiemeten dateerden uit 2015. Inmiddels is de methodiek een stuk volwassener en dan is het goed dat we bepaalde regels opnieuw tegen het licht houden’, vindt De Lange. ‘Dat doen we eigenlijk voortdurend. We blijven prestatiemeten evalueren en aanscherpen in goed overleg met de markt. Zoals we bij elke samenwerking doen.’
