Assetmanager groen Ravile Akidil riep de hulp van BUN-K in om populieren en essen te vervangen in de regio West-Nederland Zuid. In een fijne samenwerking leerde ze dat duurzaam herbeplanten vraagt om maatwerk en een ruime planning.
‘In Zuid-Holland vind je langs veel rijkswegen aan weerskanten lange rijen oude populieren’, vertelt Akidil. Als assetmanager groen is ze verantwoordelijk voor het onderhoud aan de bomen op Rijkswaterstaat-grond in deze regio. Ze vervolgt: ‘Die populieren zijn vaak bij de aanleg van de wegen al geplant omdat ze snel groeien en zo de weg in het groen zetten. Maar in de loop der jaren zijn veel van die wegen verbreed, waardoor de bomen nu soms erg dicht op de weg staan. Bovendien takelen oude bomen af en neemt het risico toe dat er bijvoorbeeld takken afbreken of dat hele bomen omwaaien. Voor de veiligheid van weggebruikers moeten we zulke bomen op een gegeven moment vervangen.’
Fijne samenwerking met bevlogen professionals
‘Ze ontzorgden mij volledig en zorgden dat ik nauw betrokken bleef’
Eerder bracht Akidil samen met de onderhoudsaannemer 17 locaties in kaart waar Rijkswaterstaat op de korte of middellange termijn bomen moest vervangen. Naast veel oude populieren zitten daar vooral essen bij die aangetast zijn door een schimmel, die essentaksterfte veroorzaakt. Zulke grote vervangingsklussen vallen niet binnen het vaste onderhoudscontract, daarom ging Akidil op zoek naar een manier om deze klus weg te zetten. Omdat duurzaamheid voor haar een belangrijk criterium was, vroeg ze BUN-K om ondersteuning in die zoektocht. Dat bleek een schot in de roos: ‘Het was een hele fijne samenwerking met bevlogen professionals. Ze ontzorgden mij volledig en zorgden tegelijkertijd dat ik nauw betrokken bleef. Ze hadden veel oog voor de belangen van de regio.’
Beplanten is maatwerk
‘Een belangrijke les: plan voldoende tijd in tussen voorbereiding en uitvoering’
De aanpak van BUN-K sloot precies aan bij Akidils eigen manier van denken. Ze is dan ook vastbesloten om hier bij volgende projecten zoveel mogelijk op terug te grijpen. Ten eerste door marktpartijen expliciet te vragen om de gekapte bomen niet als afval af te voeren, maar een geschikte afzetmarkt te zoeken - waarbij het hout als grondstof dient voor hoogwaardige toepassingen. En ten tweede door bij de herbeplanting rekening te houden met waarden als biodiversiteit, beheerbaarheid en kwaliteit. Akidil: ‘Daarvoor is maatwerk nodig. Het begint met het kiezen van verschillende inheemse bomen, maar je moet ook rekening houden met standplaatsfactoren. Bijvoorbeeld de samenstelling van de bodem en de hoeveelheid licht.’
Plan voldoende tijd in
Duurzaam bomen vervangen kost veel tijd, vertelt Akidil. ‘Om kaalslag te voorkomen, heeft gefaseerde boomvervanging de voorkeur. Daarnaast is er veel ecologisch onderzoek nodig. Ook het zorgvuldig afstemmen van raakvlakken en belangen met de omgeving kost de nodige tijd. Vervanging ligt heel gevoelig. Voor een volwassen boom komt in eerste instantie een klein exemplaar terug: het duurt jaren voordat het eindbeeld is bereikt. Het is soms lastig om hier begrip voor te krijgen, omdat het raakt aan de leefomgeving van omwonenden. Bovendien kunnen deze werkzaamheden alleen in beperkte periodes plaatsvinden. Kappen kan niet in het broedseizoen en herbeplanten moet in de herfst en de winter. Een belangrijke les is dus: plan voldoende tijd in tussen voorbereiding en uitvoering.’
