Een klimaatbestendig Nederland in 2050

Een klimaatbestendig Nederland in 2050. Om dit te halen is afgesproken dat we in 2020 klimaatbestendig handelen in visie en dagelijkse praktijk. Hiervoor zijn stevige ambities geformuleerd. In 2019 willen we alle kwetsbaarheden in beeld hebben via een stresstest. In 2020 kunnen we ze dan in dialoog met alle stakeholders vertalen naar een uitvoeringsagenda. Die ambities gelden ook voor Rijkswaterstaat. De vitaliteit en kwetsbaarheid van de bodem en ondergrond zijn verweven met de stresstest en de bijdrage die het bodem- en watersysteem zelf kan hebben in mogelijke oplossingen. Bodemdaling wordt, als tegenhanger van zeespiegelstijging, als een van de meest complexe bodemopgaves van dit moment meegenomen. Naast klimaatadaptatie en –mitigatie is het onderdeel van veel andere maatschappelijke opgaven, zoals stedelijke ontwikkeling, voedselvoorziening en duurzame economie. Oplossingen die duurzamer bodembeheer en landgebruik vragen. Al sinds 2014 is Bodem+ actief binnen het Deltaprogramma en het netwerk dat nu bekend staat als het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling. 

Geleverde inzet 2018

Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie

Bodem+ verbindt mensen en kennis, initieert projecten en stimuleert innovaties als ondersteuning binnen IenW / Rijkswaterstaat en regionale overheden om de ambities van het Deltaprogramma te kunnen halen. Naast kennis over het bodem- en watersysteem hebben we beproefde kennis- en financiële concepten naar het Deltaprogramma ruimtelijke adaptatie vertaald. Ook hebben we in lijn met de eerder succesvolle impuls Lokaal Bodembeheer voorstellen gedaan en uitgewerkt binnen het nationaal team DPRA met onze partners. Zo kunnen we de in de zomer van 2018 door onze minister toegekende 20 miljoen euro aan (proces)ondersteuning in 2019 en 2020 doelmatig inzetten. We hebben gewerkt aan:

  • de kennisaanpak DPRA;
  • het op de markt zetten van een nieuwe tranche Impactprojecten DPRA;
  • stimulering van het gebruik van nieuwe verdienmodellen;
  • het borgen van klimaatadaptatie in standaarden (richtlijnen, protocollen en normen) en omgevingsvisies.

Binnen RWS hebben we onze bodemkennis ingezet in stresstesten om onze fysieke netwerken klimaatbestendig te gaan maken.

Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling

Met andere Rijkspartners en regionale overheden hebben we in 2018 vol ingezet op het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling, mede als ondersteuning voor voorstellen van verschillende Regiodeals en Klimaattafels in kader van het Klimaatakkoord. In dit kennisprogramma wordt een groot aantal initiatieven verbonden om de cirkel rond te krijgen op gebied van de 6 M’s:

  • Meten;
  • Mechanismen begrijpen;
  • Modelleren;
  • Maatschappelijke kosten en baten;
  • Maatregelen;
  • Monitoren.

Zo kunnen we op basis van objectieve kennis handelingsperspectieven ontwikkelen voor overheden, bedrijven en burgers. Vanuit een maatschappelijke context en het streven naar een duurzame leefomgeving. In het levendige speelveld dat zich uitstrekt van nationale politiek tot lokale besluitvorming.

Ook in 2018 waren we bestuurlijk betrokken bij ontwikkelingen in de gemeente Gouda om te komen tot visie en aanpak. Wat daar gebeurt kan een goed voorbeeld zijn voor andere overheden. Op gebied van kennisontwikkeling hebben we meegewerkt aan ‘Places of Hope’, een nieuw perspectief voor het veenweidegebied van Fryslan, de Regiodeal Groene Hart met de Nationale informatievoorziening Bodemdaling (NIB) en kennis en innovatieprogramma’s vanuit NKWK (Nationaal Kennisprogramma Water en Klimaat), NWO (Universiteiten), RAAK (Hogescholen) en SBIR (satelliet data).

In het kader van het IenW traject ‘Anders omgaan met data’ hebben we op de grens van 2018/2019 een nieuwe bodemdeformatiekaart van Nederland opgeleverd. Vanuit het corporate innovatieprogramma RWS hebben we beschikbare instrumenten rondom bodemdaling opgenomen in Bodemvizier om overheden en marktpartijen zo goed mogelijk op weg te helpen in hun aanpak. Op het gebied van communicatie waren we aanwezig op landelijke congressen als ’NKWK’ en het nationale bodemdalingscongres ’Veenomeen’, verzorgden we een dagvullende sessie op ‘Bodembreed’ en hebben we als mede-organisator stappen gezet richting het internationale bodemdalingscongres ‘TISOLS 2020’ in Nederland. Maatschappelijk belangrijk werk dat we mede hebben gedaan als onderdeel van het UP Bodem- en Ondergrond.