Revisie van de acht cilinders van de Grevelingensluis

“De Grevelingensluis is een belangrijke sluis voor de recreatievaart,” vertelt Paul van Westen, adviseur omgeving van Rijkswaterstaat. “Jaarlijks passeren ongeveer 27.000 recreatievaartuigen de sluis. De sluis is de enige verbinding tussen de Oosterschelde en de Grevelingen. Vooral in de zomermaanden juli en augustus is het hier druk.”

Cilinders

“Aan beide kanten van de sluis zitten vier deuren. Totaal heeft de sluis dus acht deuren, die met een scharnier aan de kademuur bevestigd zitten. Bij iedere deur zit een cilinder in de kademuur, die de deur openduwt en weer dichttrekt. Dat zijn echt grote cilinders. Een cilinder weegt zo’n drie ton en als de deur dicht zit, wordt de cilinder bijna acht meter lang. De cilinders zijn belangrijk voor het functioneren van de sluis. Om schepen de Grevelingendam te laten passeren, moeten de cilinders de deuren regelmatig open en dicht trekken. Maar ze zijn ook belangrijk omdat de sluis deel uitmaakt van de dam, en dus van de primaire waterkering. Dat maakt het belangrijk dat de deuren ook echt stevig dicht zitten.”

Einde levensduur

Waarom Rijkswaterstaat de cilinders reviseert? Paul legt uit: “Over het algemeen moeten we de cilinders eens in de tien jaar reviseren. Wanneer de cilinders het einde van hun levensduur bereiken, neemt de kans op storingen die veroorzaakt worden door de cilinders toe. We hebben alle deuren nodig voor het schutproces. Als een deur een storing heeft, is de hele sluis niet meer beschikbaar. Dat willen we voorkomen en daarom reviseren we nu de cilinders.”

Renoveren

Paul vertelt hoe Rijkswaterstaat dat aanpakt: “We hebben altijd een reservecilinder. Die hebben we in de werkplaats van een nieuwe coating voorzien en we testten het trek- en duwvermogen van de cilinder. 14 en 15 februari vond de eerste cilinderwissel op locatie plaats. We hesen de oude cilinder uit de sluis en plaatsten de gereviseerde reservecilinder daarvoor terug. De oude cilinder gaat voor revisie naar de werkplaats.”

Verkeershinder

Tijdens de cilinderwissel was de sluis wel beschikbaar voor het wegverkeer, maar niet voor de scheepvaart. Paul: “We wisselen de cilinders bewust op dinsdagen en woensdagen. Dat zijn de dagen dat het minst aantal vaartuigen van de sluis gebruikmaakt. De stremmingen zijn voornamelijk buiten het hoogseizoen. Dan heeft de scheepvaart zo min mogelijk last van de werkzaamheden. Dat betekent wel dat we voor een deel in het stormseizoen werken. Dat is van 15 oktober tot 15 maart. We nemen dan ook extra maatregelen om dat veilig te kunnen doen. Verwachten we storm en een te hoge waterstand? Dan kunnen we binnen 24 uur de sluis volledig sluiten. ”

Planning

De eerste cilinder is inmiddels vervangen en de tweede volgt op 4 en 5 april. Paul legt uit hoe de planning er verder uitziet: “We vervangen dit jaar zes cilinders en volgend jaar de overige twee. Tussen de wissels zit steeds zeven weken tijd. In die tijd reviseren we de cilinders in de fabriek. Om de hinder voor de pleziervaart te beperken, werken we in juli en augustus niet aan de sluis. Op 2 en 3 april 2024 verwachten we de laatste cilinderwissel uit te voeren. Dan kunnen de cilinders er weer een flink aantal jaar tegenaan.”