Een vlotte, veilige vaart valt of staat bij goede en real time data. Nautische informatie over afmetingen, vaarwegkenmerken, stremmingen en openingstijden zijn cruciaal voor een goede reis. De datalevering begint al bij aanlegprojecten, vindt Paul van der Maat van VWM. Hier ligt immers de basis voor allerlei intelligente toepassingen in het scheepvaarverkeer.
Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten, waterschappen en havenbedrijven werken in het Nautisch Datateam samen aan de verbetering van data. Het team ondersteunt vaarwegbeheerders bij het op orde brengen van de nautische gegevens. Enerzijds richt het zich op interne data en anderzijds op de data voor externe partners en beheerders. Via de landelijke centrale database genaamd Fairway Information Services (FIS) krijgen nautische- en objectbeheerders ondersteuning bij het bijhouden en invoeren van de kenmerken en brondata. Deze FIS-database en -webservices kunnen worden bekeken via onder meer www.vaarweginformatie.nl Daarnaast zijn er diverse websites, services en apps zoals RiverGuide.
Sensoren plakken
Vanuit Rijkswaterstaat is Paul van der Maat, adviseur nautische zaken bij VWM, betrokken bij het Nautisch Datateam. Een van de initiatieven om data te ontsluiten is “Blauwe Golf Verbindend”. In dit samenwerkingsverband gaat het om real time gegevens over geopende bruggen en beschikbare ligplaatsen in havens. Informatie waarmee schippers en weggebruikers hun reis en aankomst beter kunnen plannen. Dit komt ook de capaciteit van de vaarweg ten goede. Een andere ontwikkeling die inspringt op datatoepassing is Smart Shipping. In dit experiment van Rijkswaterstaat varen schepen vergaand geautomatiseerd op zee en op de binnenwateren. Lees hierover meer in het kader.
Smart Shipping
Schepen worden steeds slimmer en bieden meer mogelijkheden om het varen te automatiseren en te digitaliseren. Bij Smart Shipping worden bepaalde menselijke taken overgenomen door één of meerdere geautomatiseerde toepassingen. Dit kan bijdragen aan het concurrerender, veiliger en duurzamer maken van de scheepvaart. Op dit moment experimenteert Smart Shipping met schippers die hierin een voortrekkersrol aandurven. Met behulp van slimme toepassingen doen zij ervaring op met het besturen van hun schip op afstand of (bijna) volledig automatisch of zelfs autonoom varen.
Afmetingen
Volgens Paul worstelt de scheepvaart in de praktijk met allerlei problemen als informatie fout is, moeilijk vindbaar is of zelfs ontbreekt. ‘Het automatisch binnenhalen van de gebruiksgegevens, levert een flinke vooruitgang op. We zien dat veel serviceproviders, appdata, routeplanners en grote elektronische kaartenmakers deze data nodig hebben. Rubbish in is rubbish out. Klopt de basisinformatie niet? Dan blijf je tegen fouten aanlopen. De diepgang en maten van het schip of type container bepalen of de doorgang mogelijk is. Vervolgens moeten de bijbehorende afmetingen van de vaarwegonderdelen beschikbaar en accuraat zijn. Dit voorkomt hinder en ergernis en bespaart bovendien brandstof en uitstoot van uitlaatgassen.’
Voor een goede capaciteitsplanning is actuele en gedetailleerde informatie een must, merkt Paul: ‘We constateerden bijvoorbeeld dat op sommige bruggen wel sensoren zitten waarvan een signaal aftappen eenvoudig is. Daardoor is op afstand informatie beschikbaar over o.a. brugopeningen en -sluitingen. Voor de bruggen zonder sensoren kwamen we erachter dat we de scheepvaartinformatie eenvoudig konden omzetten in verkeersdata door een sensor op de slagboom te plakken.’
Aanlegprojecten
De datalevering start ideaal gezien al bij de aanlegprojecten. Alle data zouden van meet af aan gestructureerd en gecontroleerd door de aannemer aangeleverd moeten worden, stelt Paul. ‘Dit is een aandachtspunt voor contractmanagers. Ideaal is dat bij aanbesteding en oplevering van een brug of kanaaldeel het aanleveren van data voor de uitvoerder vanzelfsprekend is.’ De praktijk blijkt weerbarstig. Zo gebeurde het dat het nieuwe gedeelte van de Zuid-Willemsvaart 2 jaar na ingebruikname nóg niet digitaal ontsloten was.
Datalevering in contracten
Paul: ‘Ook aanlegprojectorganisaties moeten zich ervan bewust zijn dat data belangrijk zijn voor gebruikers zoals verladers of vervoerders, logistieke partijen, de schipper en de vaarwegbeheerder. In onze samenwerking over data proberen we in de contracten en uitvoering grip op deze gegevens te krijgen.’
Meer informatie: paul.vander.maat@rws.nl
06 52 30 45 57
