Ondergrondgegevens als basis voor ruimtelijke opgaven
Het wordt steeds drukker in de ondergrond. Niet alleen hebben bovengrondse activiteiten zoals woningbouw, dijkversterkingen en aanleg van infrastructuur impact op de ondergrond. Ook gebeurt er steeds meer in de ondergrond, zoals geothermie, warmte-koudeopslag en CO2 opslag. De wet Bro draagt sterk bij aan de mogelijkheden voor integraliteit op de 4 strategische ruimtelijke opgaven, de NOVI thema’s, Programma Ruimtelijke adaptatie en het terugdringen van faalkosten binnen MIRT, V&R en HWBP projecten. Om hierbij goede beleidskeuzes te kunnen maken is kennis en informatie nodig. De BRO geeft een steeds beter inzicht in de kansen, opgaven en risico’s voor gebiedsinrichting door voorafgaand aan besluitvorming al ruimtelijk inzicht in de ondergrond te bieden.
Bereikte hoofddoelen en resultaten
Het doel van de BRO is een steeds completer overzicht te bieden van ondergronddata. In 2019 zijn vrijwel alle bronhouders aangesloten op de BRO. De bronhouders leveren data aan de beschikbare registratieobjecten grondwaterputten, boormonsterbeschrijvingen en sonderingen. In 2020 worden in tranche 2 de registratieobjecten boor- en wandonderzoek en modellen beschikbaar gesteld. Uiteindelijk zullen 26 registratie-objecten worden aangeboden.
Vanuit Leefomgeving/Bodem en Ondergrond leverden we ondersteuning aan de actielijn Gebruik en Baten van het programmabureau BRO. Inzet was om vanuit twee kanten het gebruik van de BRO te bevorderen: enerzijds door bij bestuurders en beleidsmakers te benadrukken dat zij de ondergrond en de BRO meenemen in de planvorming bij infraprojecten. En anderzijds door de afnemers aan de hand van praktijkvoorbeelden te laten zien hoe zij de BRO kunnen gebruiken bij de dagelijkse uitvoering.
Geleverde hoofdproducten
Ook in 2019 heeft deze actielijn veel contact gehad met gebruikers om het afnemen en toepassen van data te stimuleren en het bewustzijn van het belang van kennis van de ondergrond, vooral in de planfase van een project, te vergroten. Met de Procesinnovatie Geo kennis op maat is een voorstel ingediend dat geleid heeft tot de InfraTech Innovatieprijs 2019. Met behulp van de BRO kan nu informatie gedoseerd naar behoefte per planfase/realisatie geleverd worden. Daarmee kunnen tijdig gebieds- en tracékansen herkend worden, voorafgaand aan Tracébesluit. Met als resultaat: reductie van faalkosten, minder imagoschade, snellere besluitvorming, tientallen miljoenen aan efficiency en optimale gebiedsinrichting.
Nieuw in 2019 was het Kwartaalevent BRO, dat twee maal werd georganiseerd. Gebruikers kregen zowel technische inhoudelijke informatie als praktijkvoorbeelden voorgeschoteld. En werden afnemerswensen opgehaald die verder gebruikt worden in de uitwerking van de BRO en de informatievoorziening. Een toenemend aantal gebruikers bezoekt het kwartaalevent, die ook in 2020 worden georganiseerd. Daarnaast zijn meerdere workshops gegeven bij congressen zoals Dijkwerkerdag, Waterinfodag, BodemBreed, het ESRI/GIS congres, COB-congres, GeoBussiness. Op het Deltacongres is naast een workshop ook de BRO gepresenteerd op de beursvloer. Bezoekers konden, met een VR-bril, een wandeling maken over en onder de Sterke Lekdijk. Dit project is een van de 25 value management trajecten waar Gebruik en Baten in participeert. In deze zogenaamde Proofs of Concepts (PoCs) wordt het verhaal van de BRO gevisualiseerd in 3D-modellen. Daarbij worden de kansen en opgaven van de ondergrond gekoppeld aan de maatschappelijke opgaven zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en de verstedelijkings- en verdichtingsopgave. De PoCs zijn verdeeld over het land en de beleidsthema’s. In 2019 zijn zo’n twintig PoCs afgerond waarvan een deel zijn gepubliceerd.
Op het Deltacongres zijn waardevolle contacten gelegd o.a. met de Deltacommissaris. Om ondergrondbewustzijn te creëren bij bestuurders en beleidsmakers werd aangesloten bij bestaande gremia en de BRO gepresenteerd op het VNG-congres. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met organisaties zoals ProRail, GasUnie en commissie MER om de ondergrond voor in het proces mee te nemen. Gebruik en Baten is voorzitter van het IPM team Geo Kennis op Maat bij Rijkswaterstaat, de grootste bronhouder van de BRO. Doel is het gebruik van de BRO te borgen in de werkprocessen van RWS. Ook deze activiteit loopt door in 2020. Naar aanleiding van kamervragen is onderzocht of bodemsanering als registratieobject kan worden opgenomen in de BRO. Een voorstel daarvoor ligt bij de Minister.
