Kennisopbouw en kennisoverdracht

Versterking van kennis in de praktijk

Geleverde hoofdproducten

We gaven nieuwe impulsen aan kennisagendering, -ontwikkeling en -overdracht. Veel aandacht ging naar de versterking van kennis in de praktijk, zowel op lokaal als regionaal niveau.

Helpdesk, website, nieuwsbrief

Rijkswaterstaat Bodem+ verzorgde de beantwoording van 3.265 vragen aan de bodemhelpdesk (+36% ten opzichte van 2018) en 510 vragen aan de Meldkamer Bodemkwaliteit (-1% ten opzichte van 2018).

Verder beheerden we de goed bezochte website bodemplus.nl – met ruim 1.154.200 paginaweergaves (+37% ten opzichte van 2018) door circa 145.000 bezoekers – en publiceerden we 97 nieuwsberichten, waarvan 22 over PFAS. De meest bezochte websiteonderdelen blijven het ‘Zoekmenu erkende bodemintermediairs’ (dat alleen al verantwoordelijk was voor 382.438 (33% van de) paginaweergaven van de gehele site) en het dossier ‘Besluit bodemkwaliteit’, met 397.454 (33% van de) paginaweergaven. Hieronder valt ook de rubriek PFAS, die de top-10 meestbezochte pagina’s domineert en vrijwel geheel verantwoordelijk is voor de toename in 2019.

De website Bodemrichtlijn.nl werd door 122.612 bezoekers bezocht met 308.000 paginaweergaves. Het onderdeel Bouwstoffen en Afvalstoffen is geactualiseerd op het LAP3.

BodemVizier, de zoekmachine naar 306 instrumenten, hielp 2.085 gebruikers met 9.915 paginaweergaves. Begin 2019 kreeg BodemVizier een nieuwe ingang: Projectcyclus.

Het Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond vernieuwde de nieuwsbrief volledig met een nieuwe opzet en layout. In 2019 verstuurden we 24 nieuwsbrieven 'Tussen Bodem en Ondergrond' waarop inmiddels circa 2600 personen bijn geabonneerd. We publiceren regelmatig in vaktijdschriften als BODEM en Land+Water.

Bezoeken en gesprekken

Het UP Bodemconvenant had in 2019 39 werkbezoeken en gesprekken bij bevoegde overheden Wbb (Wet bodembescherming). Ook waren er ongeveer 50 accountgesprekken met provincies, gemeenten, waterschappen en omgevingsdiensten. Het uitvoeringsteam van het Bodemconvenant en de accountmanagers van Rijkswaterstaat Bodem+ waren hiervoor verantwoordelijk. De afdelingshoofden van Rijkswaterstaat Leefomgeving hielden 18 gesprekken met directeuren van Omgevingsdiensten. Deze contacten leverden een schat aan signalen en uitvoeringswensen op. We vertalen deze input naar voorstellen tot beleidsontwikkeling en -implementatie.

Georganiseerde bijeenkomsten

• Medeorganisatie van het symposium Bodembreed in Nijmegen, medeorganisator van het Nationale Bodemcongres Toezicht en Handhaving op 6 juni in Apeldoorn, 1 bijeenkomst van het Platform Toezicht Bodem, de Noordelijke Netwerkdag op 10 oktober in Assen, 4 bijeenkomsten van het Platform Bodembeheer en 2 Baggernetbijeenkomsten, een bijdrage aan 4 informatiemarkten PFAS en COCOON. 

• Via het initiatief Bewust bodemgebruik organiseerden we twee ambassadeursbijeenkomst. Ook leverden we bijdragen aan de Robuuste bodem onder SDG, Green deal Voedselbossen, Verrijkende landbouw, het Stadsbodemmeesterschap en de voorberieiding van Terragenda 2020. 

• Organisatie van een groot aantal presentaties en workshops op zowel nationale als internationale symposia, zoals BodemBreed, de Schakeldag/Dag van de Omgevingswet, SIKB-jaarcongres (Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer), AquaConsoil, SDG Actionday 2019 en ENSA (Europees Netwerk voor Bodem Bewustzijn).

Onderwijs

Via het Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond (KOBO-HO) werd bijgedragen aan het duurzaam verbinden van hoger onderwijs met de praktijk, het ontwikkelen, actualiseren en beschikbaar stellen van lesmateriaal en het bijeenbrengen van vraag en aanbod van stage- en afstudeeropdrachten. Mede dankzij de bijdrage van Rijkswaterstaat Bodem+ was de Geoweek wederom succesvol. Meer dan 5000 leerlingen maakten hierbij kennis met de praktijk van Geo en bijna 100 bedrijven uit de geosector boden gastlessen, bedrijfsbezoeken of veldwerk aan.

Internationaal

De EU Expertgroup Soil is 2 keer bijeengekomen. Centraal staat de Impact Assessment die onderzoekt of een Europees bindend kader voor bodem gewenst is. Daarvoor wordt aansluiting gezocht bij ontwikkelingen in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, het nieuwe Biodiversiteitsverdrag, de SDGs en gezondheid. De Europese Rekenkamer heeft een rapport opgesteld over het onvoldoende implementeren van het Europese bodembeleid met name op gebied van landdegradatie en verwoestijning. De aanbevelingen zijn door de Commissie geaccepteerd en deze rapporteert nu jaarlijks aan de Rekenkamer over de voortgang.

Het Common Forum is 2 keer bijeengekomen. Speerpunten in de uitwisseling zijn risicobeheer, omgaan met diffuse verontreiniging en emerging contaminants, grondwaterbeleid, Minimata Convention en verbreding naar de functies van de bodem voor de maatschappelijke opgaven via de SDGs.

Er is een Deense missie ontvangen waarbij kennis is uitgewisseld over circulariteit, klimaat en bodemkwaliteitsbeheer. Ook zijn Roemeense missies ontvangen waarbij met name bodembeleid en bodemkwaliteitsbeheer op de agenda stonden.  

Er is gewerkt aan de SDGs, Transitiedenken en Land Stewardship. Op het World Resource Forum is met oa de OVAM een sessie georganiseerd over Circular Land Management and Land Stewardship, op de conferentie van het European Network on Soil Awareness (ENSA) is een middagsessie georganiseerd over de ontwikkelingen in het Nederlandse bodembeleid. Op de conferentie TerraEnvision is een keynote gegeven en een workshop gehouden over bodem, SDGs en transitiedenken. Het bedrijvennetwerk NICOLE en Common Forum werkgroep Soil as a Resource werken aan een gezamenlijke ‘position paper’ over land stewardship. Samen met WEnR en WUR is een artikel gepubliceerd in Sustainability ‘Soil as a Basis to Create Enabling Conditions for Transitions Towards Sustainable Land Management as a Key to Achieve the SDGs by 2030’.

Fase 1 van het Interreg-project COCOON is voor Nederland succesvol afgerond met een actieplan dat streeft naar een dynamisch stortplaatsmanagement.