Het project Blauwe Golf Verbindend brengt twee werelden bij elkaar: die van de autoweg en de vaarweg. Real-time informatie over brugopeningen en ligplaatsen in havens helpt schippers én weggebruikers hun reis en aankomst beter te plannen. Met minder oponthoud en ergernis en zonder onnodig brandstofverbruik en uitstoot van uitlaatgassen. De partners in het project verbeteren de dienstverlening naar gebruikers van de weg en het water door de inzet van innovatieve technologie en Smart Mobility-oplossingen. Actuele gegevens zijn via apps en sites gratis beschikbaar. Bart Bosman is verkeersmanager bij de provincie Noord-Holland. Bij Rijkswaterstaat is Folkert Bloembergen verantwoordelijk voor de Data Top 15, waarbinnen brugopening een onderdeel is. En Irene Kessenich is Service Delivery Manager Vaarweginformatie. Ieder reflecteert op Blauwe Golf Verbindend.
Efficiënte brugopeningen
Staat de brug open voor de scheepvaart? Dan heeft wegverkeer daar onvermijdelijk last van. Blauwe Golf Verbindend (BGV) helpt de doorstroming op de weg en op het water te verbeteren. Bart Bosman legt uit: ‘'Ons doel was het proces van de brugopeningen te verbeteren zodat er minder brugopeningen nodig zijn. Met behulp van data over de locatie van schepen stimuleren we nu varen in het konvooi. Hierdoor kunnen meer schepen door een brugopening. Zo wordt het voorspelbaarder en doelmatiger om een brug te openen. Dankzij het konvooivaren is haasten om als eerste bij de brug aan te komen niet meer nodig. Varen op de Blauwe Golf noemen we dat, vandaar de naam. In de tussentijd wisselen we de data uit zodat weggebruikers via hun navigatiesystemen geïnformeerd zijn over de brugopening.'
‘BGV is een mooi voorbeeld van hoe weg en water bij elkaar komen’
Verbinding
Folkert: ‘BGV is een mooi voorbeeld van hoe weg en water bij elkaar komen. Dat is geen vanzelfsprekendheid binnen deze twee werelden en het voegt veel waarde toe. Doordat de brug minder vaak opengaat, levert dat voordeel op voor weggebruikers. Die ervaren wachten voor een open brug vaak als irritant. Het is dan prettig om van tevoren al deze informatie te hebben, zodat je erop kunt anticiperen en bijvoorbeeld een alternatieve route kunt zoeken. Het scheelt daarmee in reistijd en dat waarderen weggebruikers. Aan de andere kant zien we ook dat weggebruikers niet te veel informatie willen. Als de informatie voor hen niet van toepassing is, gaan de (review)duimpjes meteen naar beneden. Daarvan is in het geval van BGV geen sprake.’
Een slimme keten
De melding over een open brug op een navigatiesysteem of smartphone van een weggebruiker zit aan het einde van een complexe keten van data. Het start bij het verzamelen van informatie. Bart: ‘Dat begint bij data van de schipper, de dienstregeling voor de scheepvaart en data van de nood- en hulpdiensten waarmee we 24 uur van tevoren kunnen aangeven wanneer de brug opengaat. En gaat uiteindelijk over de techniek in de brug die communiceert: de brug is open, dicht of in storing.’ Irene vertelt hoe dat laatste werkt: ‘Op de slagbomen van nu nog sommige bruggen in delen van Nederland zitten kleine kastjes met sensoren. Die signaleren de brugstatus en zenden die door naar het Fairway Information Services, oftewel FIS. Dit is onze applicatie waarmee we data verwerken en waarop we informatie publiceren die appbouwers als Flitsmeister kunnen ophalen en aanbieden aan hun gebruikers: automobilisten.’
Signaleren en ingrijpen
De datakwaliteit van BGV is opgenomen en zichtbaar gemaakt in een dashboard dat gemaakt werd door NDW, het Nationaal Dataportaal Wegverkeer. Irene vertelt hoe dat dashboard helpt die datakwaliteit te borgen. ‘Door visueel te maken wat er gaande is bij bruggen, krijg je inzicht in waar het mogelijk fout gaat. Daarop kun je dan vervolgens aanpassen en handelen. Een voorbeeld: er ging eens een brug in onderhoud en die werd uitgerust met andere sensoren. Wij ontvingen daardoor dubbele signalen en zagen dat meteen op het dashboard. Het is dan makkelijk ingrijpen.’
Er zijn ook uitdagingen waarmee Irene en haar collega’s te maken krijgen. Slagbomen worden bijvoorbeeld eraf gereden door ongelukken, waardoor de sensoren beschadigen. Irene: ‘Zo’n slagboom belandt dan liggend naast de weg. Door de horizontale ligging denkt de sensor dat de slagboom naar beneden is en de brug open. De sensor stuurt vervolgens het verkeerde signaal uit. Of een sensor gaat in storing doordat er iets verandert aan een code in het systeem van de sensorleverancier. Je krijgt dan de verkeerde data en dat moet je snel ontdekken en oplossen.’
‘Goed om dingen te onderzoeken, ook al is de uitkomst dat je er afscheid van moet nemen’
Onderzoeken en verbinden
Naast het signaleren en doorgeven van real-time informatie onderzocht RWS ook nieuwe mogelijkheden. Folkert vertelt hoe dat ging: ‘We bekeken of het zinvol was om een voorwaarschuwing te geven. Bijvoorbeeld door bij de Van Brienenoordbrug te melden: over 20 minuten opent de brug. Zodat mensen nog meer tijd hebben om een alternatief te zoeken. In die proef ontdekten we uiteindelijk samen met de serviceprovider dat het moeilijk is dit goed te doen, met een juist bericht op de juiste tijd. Dat was om allerlei redenen niet eenvoudig. Er waren bovendien te weinig automobilisten die er gebruik van maakten en er moest technisch veel gebeuren om dat uit de systemen te krijgen. Dus zagen we veel foutkansen voor een te kleine groep die ervan zou profiteren. Goed om dit soort dingen te onderzoeken, ook al is de uitkomst dat je er afscheid van moet nemen.’
Geslaagde samenwerking
Inmiddels zijn er zo’n 350 bruggen aangesloten, verdeeld over meerdere provincies. Blauwe Golf Verbindend is als project afgerond en bevindt zich in de beheerfase. Irene: ‘We bekijken met alle betrokken partijen op vaste momenten het dashboard en analyseren dan wat er fout gaat en wat we moeten doen. Dat is heel operationeel en we weten elkaar daarin makkelijk te vinden. Daarvoor is een goed incidentenproces neergezet. We hebben steeds minder foutmeldingen en zijn ze er toch? Dan is de juiste partij snel gevonden.’
