Dit artikel hoort bij: Bodem+ Jaarwerkplan 2019
De ondersteuning van het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie bouwen we verder uit. In 2019 helpen we om de (proces)ondersteuning Ruimtelijke adaptatie (20 miljoen Euro) in te richten, bouwen we verder aan (en verbinden we kennis met) het Nationale Kennisprogramma Bodemdaling en helpen we binnen RWS met het klimaatbestendig maken van het areaal van RWS.
Een klimaatbestendig Nederland in 2050. Dat is het doel dat de gezamenlijke overheden hebben onderstreept in het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie in 2017 om te anticiperen op de voorspelde klimaatverandering. Om dit te halen is afgesproken dat we in 2020 klimaatbestendig handelen in visie en dagelijkse praktijk. Hiervoor zijn stevige ambities geformuleerd. Met in 2019 het in beeld krijgen van de kwetsbaarheden via een stresstest en deze in 2020 in dialoog met alle stakeholders vertalen naar een uitvoeringsagenda. Ambities die ook voor RWS gelden. De vitaliteit en kwetsbaarheid van de bodem en ondergrond zijn verweven met de stresstest en de bijdrage die het bodem- en watersysteem zelf kan hebben in het zoeken naar oplossingen. Bodemdaling wordt als tegenhanger van zeespiegelstijging meegenomen als een van de meest complexe bodemopgaven van dit moment. Naast klimaatadaptatie en –mitigatie is het onderdeel van veel andere maatschappelijke opgaven, zoals stedelijke ontwikkeling, voedselvoorziening en duurzame economie. Oplossingen die duurzamer bodembeheer en landgebruik vragen. Al sinds 2014 is Bodem+ actief binnen het Deltaprogramma en het netwerk dat nu bekendstaat als het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling.
Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie (DPRA)
Bodem+ verbindt mensen en kennis, initieert projecten en stimuleert innovaties binnen RWS, het ministerie van IenW en regionale overheden om de ambities van het Deltaprogramma te kunnen halen. We hebben kennis van het bodem- en watersysteem en houden die op peil. Ook vertalen we beproefde kennisconcepten en financiële concepten naar het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie. We werken deze binnen het nationaal team DPRA uit met onze partners om de beoogde 20 miljoen euro aan (proces)ondersteuning doelmatig in te zetten. Ook werken we aan nieuwe verdienmodellen en zetten we in op borgen van klimaatadaptatie in standaarden (richtlijnen, protocollen en normen) en omgevingsvisies. Binnen RWS zetten we onze kennis in om onze fysieke netwerken klimaatbestendig te maken.
Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling
Met andere Rijkspartners en regionale overheden zetten we ook in 2019 vol in op het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling, mede als ondersteuning voor verschillende Regiodeals, Klimaattafels en het nieuw te vormen Nationaal programma Bodemdaling. In dit kennisprogramma wordt een groot aantal initiatieven verbonden om de cirkel rond te krijgen op gebied van de 6 ‘m’s’:
Op basis hiervan kunnen we handelingsperspectieven ontwikkelen voor overheden, bedrijven en burgers. Vanuit een maatschappelijke context en het streven naar een duurzame leefomgeving, in het levendige speelveld dat zich uitstrekt van nationale politiek tot lokale besluitvorming. Zo zijn we bijvoorbeeld in Gouda betrokken bij het opstellen van een visie en aanpak. Dit dient mede als voorbeeld voor andere overheden, die instrumenten kunnen delen via Bodemvizier.
Op gebied van kennisontwikkeling werken we mee aan de Regiodeal Groene Hart met de Nationale Informatievoorziening Bodemdaling (NIB) en kennis- en innovatieprogramma’s vanuit NKWK (Nationaal Kennisprogramma Water en Klimaat), NWO (Universiteiten), RAAK (Hogescholen) en SBIR (satelliet data). En in de uitvoering binnen ‘klimaatbestendige netwerken RWS’ en de living lab Gouda.
Op gebied van communicatie zijn we actief bij landelijke congressen en zijn we medeorganisator van het internationale bodemdalingscongres TISOLS 2020 van UNESCO in Nederland.
Als onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Bodem- en Ondergrond verbinden we klimaatadaptatie met bodem- en ondergrond op kennisgebied binnen het project ‘DNA van stad en omgeving’.
Voor u ligt een online magazine van de afdeling Bodem en ondergrond van Rijkswaterstaat (RWS). In dit magazine vindt u het jaarwerkplan Bodem+ 2019 en nieuws over andere activiteiten en projecten van de afdeling. U kunt het magazine lezen op uw desktopcomputer, laptop, tablet en smartphone. De pagina’s passen zich automatisch aan.
Ook in 2019 wordt veel van Rijkswaterstaat Bodem+ en zijn opdrachtgevers en klanten gevraagd. De ambities en maatschappelijke opgaven waaraan bodem, grondwater en de ondergrond een bijdrage kunnen leveren worden aldoor groter en concreter. De omvang van de Bodem+-opdracht blijft echter wel gelijk. We moeten dus prioriteiten stellen en zullen verschillende activiteiten moeten afronden of overdragen. Alleen zo kunnen we de schaarse beschikbare capaciteit zo effectief mogelijk inzetten. Daarnaast willen we in 2019 een nieuw Kenniscentrum Conventionele Explosieven oprichten. Onze bijdrage aan het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie en aan de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) worden steeds groter en krijgen steeds meer impact. Werk aan de winkel dus!
Dit jaarwerkplan 2019 geeft op hoofdlijnen onze toekomstplannen weer en schetst daarnaast enkele ontwikkelingen. In 2018 zijn grote stappen gezet met de ontwerp Aanvullingswet en het ontwerp Aanvullingsbesluit bodem. Ook realiseerde het Uitvoeringsprogramma van het Convenant Bodem en Ondergrond al diverse (deel)doelen. In 2019 gaan we nog meer de verbinding leggen met grote programma’s als de NOVI, het Deltaprogramma, het Klimaatakkoord en ‘Aan de slag met de Omgevingswet’. Ook de afronding van het ontwerp-Aanvullingsbesluit bodem en de onderliggende regeling krijgt topprioriteit.
Een omgeving in beweging Dit werkplan speelt in op de actualiteit. We houden voortdurend rekening met de omgeving, de achtergronden en de ontwikkelingen in ons werkveld. Dit doen we onder meer via het Opdrachtgeversoverleg met onze financiers, onze klantenraad, accountmanagers en de signalen die binnenkomen op onze helpdesk. Onderstaande ontwikkelingen hebben invloed op onze producten en manier van werken.
Bodem+ is al enkele jaren nauw betrokken bij de aanpassing van de bodemwet- en regelgeving aan de Omgevingswet. We zetten ons werk voort en ondersteunen het ministerie van IenW, zodat bodemwet- en regelgeving straks een integraal onderdeel van de Omgevingswet is. Hieronder een beeld van onze bijdrage in 2019.
Sinds juli 2017 zijn de uitvoeringsprogramma’s van het Convenant Bodem en Ondergrond, het Convenant Bodem en Bedrijfsleven en STRONG vervlochten tot 1 gezamenlijk Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond.
In 2019 blijven we investeren in de kennisbasis rond bestaande regelgeving op het gebied van grondverzet (graven, saneren, toepassen, reinigen en storten). Grondverzet is overal in Nederland aan de orde van de dag.
Namens de Rijksoverheid voeren wij 6 wettelijke taken uit. Het beoordelen van aanvragen Baggerspecieverklaringen (op basis van de Wet belastingen op milieugrondslag (Wbm)) en Niet-reinigbaarheidsverklaringen grond (op basis van het Besluit stortplaatsen en stortverboden afvalstoffen (Bssa)) doen we in opdracht van het ministerie van IenW-DGMI (directoraat-generaal Milieu en Internationale Zaken). De overige 4 wettelijke taken voeren we uit in opdracht van IenW-DGRW (directoraat-generaal Ruimte en Water).
De meeste klanten kennen en waarderen Bodem+ vanuit haar rol in het versterken van bodemkennis in de praktijk. Net als voorgaande jaren blijven we deze kernactiviteit uitvoeren.
Op 1 januari 2018 ging de Wet op de Basisregistratie Ondergrond van start. Alle bronhouders kennen per 1 januari 2018 een leverplicht en een raadpleegplicht voor het groeiend aantal beschikbare registratieobjecten.
De ondersteuning van het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie bouwen we verder uit. In 2019 helpen we om de (proces)ondersteuning Ruimtelijke adaptatie (20 miljoen Euro) in te richten, bouwen we verder aan (en verbinden we kennis met) het Nationale Kennisprogramma Bodemdaling en helpen we binnen RWS met het klimaatbestendig maken van het areaal van RWS.
Het ministerie van BZK heeft RWS gevraagd een offerte uit te brengen voor het oprichten en beheren van een Kenniscentrum Conventionele Explosieven uit de Tweede Wereldoorlog.
Alle werkzaamheden voor de gezamenlijke opdracht Bodem+, de ondersteuning van het Projectbureau Basisregistratie Ondergrond (BRO) en het kwartiermaken voor het Kenniscentrum Conventionele Explosieven, zijn ondergebracht in de afdeling Bodem en Ondergrond van RWS. Deze afdeling leent ook capaciteit uit aan onder meer het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie, het programma Aan de Slag met de Omgevingswet en aan het RWS-programma Duurzame Leefomgeving.