Kennis en informatievoorziening

Kennisdeling in de praktijk

De meeste klanten kennen en waarderen Bodem+ vanuit haar rol in het versterken van bodemkennis in de praktijk. Net als voorgaande jaren blijven we deze kernactiviteit uitvoeren. Dit doen we door samen te werken, deel te nemen aan netwerken en initiatieven, kennisportalen over bodemzaken te beheren en onze expertise in te zetten bij (decentrale) overheden. Hoe ziet ons werk er in 2019 uit?

Met de komst van de Omgevingswet worden alle gemeenten primair verantwoordelijk voor de leefomgeving en zijn zij aan zet voor het opstellen van een omgevingsvisie en -plan. Hierbij bepalen de gemeenten zelf hoe hun bodem en ondergrond ingezet kunnen worden voor hun maatschappelijke opgaven. Het is daarbij van belang dat zij zich bewust zijn van de meerwaarde van bodem en ondergrond en van de schade die onzorgvuldige omgang ermee kan veroorzaken. Ook in 2019 zal er daarom veel behoefte zijn aan kennisuitwisseling over de bodem en ondergrond.

Informatiepunt

Als informatiepunt en vraagbaak blijven we met websites, bodemhelpdesk, nieuwsbrieven en weekberichten een kennis- en bibliotheekfunctie vervullen.

Onze bodemhelpdesk vormt samen met de helpdesks Water, Afvalbeheer, Landelijk Meldpunt Afvalstoffen, InfoMil en Omgevingsloket online het Informatiepunt Water, Verkeer en Leefomgeving (WVL). Jaarlijks beantwoordt de bodemhelpdesk circa 2.500 vragen over wet- en regelgeving en het daarmee samenhangende instrumentarium.

Samenwerking

Onze gezamenlijke missie: het bevorderen van samenwerking en kennisdeling voor een duurzaam gebruik van bodem en ondergrond. Rijkswaterstaat/Bodem+ werkt samen met Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB), Deltares, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en TNO in het Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond (ENBO). ‘Samenwerken aan kennis’ is ons motto.

Ook werken we in toenemende mate samen met de IPO werkgroep Bodem en Ondergrond (BOOG) en het gemeentelijk netwerk bodem en ondergrond (WEB) die in toenemende mate een rol nemen op het snijvlak bodem- ondergrond- nieuwe maatschappelijke opgaven.

In 2019 organiseren we op elkaar afgestemde bijeenkomsten, zoals het Symposium BodemBreed, Baggernetdagen, Platform bodembeheer, Platform Toezicht Bodem en de Nationale Geoweek. Daarnaast blijven we betrokken bij de aanwas, scholing en opleiding in het onderwijs in het kader van het KOBO (Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond). Daar blijven impulsen nodig gezien de beperkte aanwas en toenemende krapte op de arbeidsmarkt.

Bodeminformatiebeheer

Bodeminformatiebeheer kent een aantal structurele producten en diensten die we in 2019 regulier blijven beheren. Bekendste voorbeelden zijn bodemloket.nl en het beheer van data-uitwisselstandaarden. Bodemloket.nl, met ongeveer 800 tot 1.000 gebruikers per dag, blijft in ons beheer. In opdracht van de stuurgroep Ondergrond, Grondwater en Bodem werken we de visie op het toekomstige bodeminformatiebeheer verder uit. De realisatiefase van het BIDON-project (Bodeminformatie delen tussen overheid en netbeheerders) stagneerde in 2017. Daar pleegt Bodem+ in 2019 geen inspanningen meer op.

Ondersteuning regio’s

Onze accountmanagers zijn actief aanwezig in de regio en zullen ook in 2019 de signalen, ervaringen en behoeften uit de lokale uitvoeringspraktijk terugkoppelen aan Bodem+ en/of het ministerie van IenW. Daarnaast worden best practices en praktijkervaringen uitgewisseld, zowel in als tussen de regio’s. De ambitie is om onze accountmanagers nog meer in te zetten om decentrale overheden te activeren waar het gaat om de bodemconvenantsdoelen en de Omgevingswet.

Internationaal

Ook internationaal blijven we in 2019 actief. We vertegenwoordigen het ministerie van IenW in internationale netwerken en gremia als het Common Forum Soil, dragen bij aan de implementatie van Sustainable Development Goals (actie 15.3), voeren het secretariaat van Netherlands Soil Partnership en ontvangen internationale delegaties in Nederland.

Initiatief Bewust Bodemgebruik

Het Initiatief Bewust Bodemgebruik werkt in 2019 ijverig door met de waarden van bodem en ondergrond via de lijnen van:

Sustainable Development Goals;
Duurzaam Landgebruik & Economie;
Stedelijk gebied;
Landbouw & Voedsel.

Het (ambassadeurs)netwerk wordt aangevuld met partijen die werken aan een programma voor nieuwe landbouwsystemen én partijen die nadrukkelijker de verbinding stad – (onder)grond – grondstoffen – energie weten te maken. In 2019 vinden voorbereidingen plaats om in 2020 een nieuwe interdisciplinaire TerrAgenda te presenteren. Dit netwerk draait al enkele jaren hoofdzakelijk op eigen kracht, met een beperkte ondersteuning door Rijkswaterstaat Bodem+.

Voor de opgave ‘Kennis en informatievoorziening’ hebben wij voor 2019 circa 6,7 fte aan capaciteit gepland.

Jaarwerkplan Bodem+ 2019

Voor u ligt een online magazine van de afdeling Bodem en ondergrond van Rijkswaterstaat (RWS). In dit magazine vindt u het jaarwerkplan Bodem+ 2019 en nieuws over andere activiteiten en projecten van de afdeling. U kunt het magazine lezen op uw desktopcomputer, laptop, tablet en smartphone. De pagina’s passen zich automatisch aan.

Volop werk in uitvoering - Bodem en ondergrond in de Omgevingswet

Ook in 2019 wordt veel van Rijkswaterstaat Bodem+ en zijn opdrachtgevers en klanten gevraagd. De ambities en maatschappelijke opgaven waaraan bodem, grondwater en de ondergrond een bijdrage kunnen leveren worden aldoor groter en concreter. De omvang van de Bodem+-opdracht blijft echter wel gelijk. We moeten dus prioriteiten stellen en zullen verschillende activiteiten moeten afronden of overdragen. Alleen zo kunnen we de schaarse beschikbare capaciteit zo effectief mogelijk inzetten. Daarnaast willen we in 2019 een nieuw Kenniscentrum Conventionele Explosieven oprichten. Onze bijdrage aan het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie en aan de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) worden steeds groter en krijgen steeds meer impact. Werk aan de winkel dus!

Werkprogramma 2019

Dit jaarwerkplan 2019 geeft op hoofdlijnen onze toekomstplannen weer en schetst daarnaast enkele ontwikkelingen. In 2018 zijn grote stappen gezet met de ontwerp Aanvullingswet en het ontwerp Aanvullingsbesluit bodem. Ook realiseerde het Uitvoeringsprogramma van het Convenant Bodem en Ondergrond al diverse (deel)doelen. In 2019 gaan we nog meer de verbinding leggen met grote programma’s als de NOVI, het Deltaprogramma, het Klimaatakkoord en ‘Aan de slag met de Omgevingswet’. Ook de afronding van het ontwerp-Aanvullingsbesluit bodem en de onderliggende regeling krijgt topprioriteit.

Ons werk in 2019

Een omgeving in beweging Dit werkplan speelt in op de actualiteit. We houden voortdurend rekening met de omgeving, de achtergronden en de ontwikkelingen in ons werkveld. Dit doen we onder meer via het Opdrachtgeversoverleg met onze financiers, onze klantenraad, accountmanagers en de signalen die binnenkomen op onze helpdesk. Onderstaande ontwikkelingen hebben invloed op onze producten en manier van werken.

Ondersteuning modernisering bodemregels in de Omgevingswet

Bodem+ is al enkele jaren nauw betrokken bij de aanpassing van de bodemwet- en regelgeving aan de Omgevingswet. We zetten ons werk voort en ondersteunen het ministerie van IenW, zodat bodemwet- en regelgeving straks een integraal onderdeel van de Omgevingswet is. Hieronder een beeld van onze bijdrage in 2019.

Professionele uitvoering wettelijke taken

Namens de Rijksoverheid voeren wij 6 wettelijke taken uit. Het beoordelen van aanvragen Baggerspecieverklaringen (op basis van de Wet belastingen op milieugrondslag (Wbm)) en Niet-reinigbaarheidsverklaringen grond (op basis van het Besluit stortplaatsen en stortverboden afvalstoffen (Bssa)) doen we in opdracht van het ministerie van IenW-DGMI (directoraat-generaal Milieu en Internationale Zaken). De overige 4 wettelijke taken voeren we uit in opdracht van IenW-DGRW (directoraat-generaal Ruimte en Water).

Ondersteuning Deltaprogramma en Nationaal Programma Bodemdaling

De ondersteuning van het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie bouwen we verder uit. In 2019 helpen we om de (proces)ondersteuning Ruimtelijke adaptatie (20 miljoen Euro) in te richten, bouwen we verder aan (en verbinden we kennis met) het Nationale Kennisprogramma Bodemdaling en helpen we binnen RWS met het klimaatbestendig maken van het areaal van RWS.

Programmabeheer en totaaloverzicht

Alle werkzaamheden voor de gezamenlijke opdracht Bodem+, de ondersteuning van het Projectbureau Basisregistratie Ondergrond (BRO) en het kwartiermaken voor het Kenniscentrum Conventionele Explosieven, zijn ondergebracht in de afdeling Bodem en Ondergrond van RWS. Deze afdeling leent ook capaciteit uit aan onder meer het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie, het programma Aan de Slag met de Omgevingswet en aan het RWS-programma Duurzame Leefomgeving.