Terugblik

Terugblik

Belangrijke resultaten in transitiejaar 2015

Onder het motto ‘Een gezonde bodem voor een duurzame toekomst’ heeft Bodem+ via het initiatief Bewust Bodemgebruik het hele jaar door inspirerende en stimulerende activiteiten georganiseerd. Activiteiten die samen met maatschappelijke organisaties en met én voor bodemgebruikers georganiseerd zijn. Het jaar is op passende wijze afgesloten met de organisatie van het tweede TerrAgenda-congres en het verder concretiseren van afspraken ten aanzien van 2016 en verder. Het laatste jaar van het eerste bodemconvenant werd afgerond en nieuwe bodemconvenanten zijn afgesloten.

In de praktijk zien we steeds meer goede voorbeelden van duurzaam bodemgebruik. Hierbij wordt aansluiting gezocht met de maatschappelijke opgaven en niet meer uitgegaan van verschillende bodembedreigingen, zoals onder andere bodemverontreiniging en erosie.

Ook voor Bodem+ zelf was 2015 een transitiejaar. Een jaar waarin we samen met onze opdrachtgevers veel vernieuwingen hebben doorgevoerd ten aanzien van ons werkpakket. Hiermee is naast het maken van een goede start ook de basis gelegd voor een bredere en meer integrale advisering. Onze kennis ten opzichte van grondwater, klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling en natuurlijk kapitaal is hierdoor toegenomen. Dit mét behoud van aanwezige kennis over bovengrond, bodembescherming, grondverzet, (water)bodemsanering, bouw- en afvalstoffen en bodem- en grondwaternormering.

We kijken tevreden terug

We kijken op 2015 terug als een jaar waarin mooie resultaten zijn bereikt en belangrijke lijnen zijn uitgezet ten aanzien van herorganisatie van beleidsverantwoordelijkheden, de beleidstransitie en de kennisinfrastructuur in ons beleidsveld. Het was een jaar waarin we proactief hebben meegewerkt aan formulering van de duurzaamheidsambities ten opzichte van de eigen uitvoering van Rijkswaterstaat. Een onderwerp dat betrokkenen positieve energie gaf. De resultaten hiervan worden - via besluitvorming in de Bestuursraad van Rijkswaterstaat - in het voorjaar van 2016 geïmplementeerd.

Belangrijkste geboekte mijlpalen en resultaten

Bodem+ bood ondersteuning bij de totstandkoming van het nieuwe Convenant Bodem en Ondergrond 2016-2020 tussen overheden, het Convenant bodem en bedrijfsleven 2015 tussen VNO-NCW, MKB-Nederland en het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de afronding en voorbereiding van de eindevaluatie van het Bodemconvenant 2009-2015 en inrichting, en bij een nieuw Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond 2016-2020, waarin ook het bedrijfsleven betrokken is.

Ook vond ondersteuning plaats ten aanzien van inbouw van de huidige bodemwet- en bodemregelgeving in de Omgevingswet en onderliggende besluiten. Een concept-Aanpassingswet Wbb (Wet bodembescherming) met overgangsrecht is opgeleverd en regels voor bodembescherming en bodemenergie zijn omgeschreven naar een pre-ontwerp-Besluit Activiteiten Leefomgeving.

Bovendien vond ondersteuning plaats van de plan-MER van de Structuurvisie Ondergrond (STRONG) en volgden er voorbereidingen voor een afwegingskader voor stedelijk grondwaterbeheer. Tevens bereidde Bodem+ de formele beleidsevaluatie van het Wijzigingsbesluit Bodemenergie voor. Deze vindt plaats in 2016.

We hebben bijgedragen aan de voorbereidingen van een programma Natuurlijk Kapitaal, dat zich richt op een meer duurzaam gebruik van het natuurlijk kapitaal, het leggen van verbindingen met de circulaire economie (ketens sluiten) en het laten zien van concrete voorbeelden hiervan. Zo wordt de Atlas Natuurlijk Kapitaal gevalideerd en toegepast op het Zeeuwse rijkswegenareaal van Rijkswaterstaat in samenwerking met de provincie Zeeland.

Bodem+ verzorgde in 2015 vraaggestuurde advisering ten dienste van eigen uitvoeringsprojecten door Rijkswaterstaat. Projecten zoals onder andere de uitvoering van voortoetsen bodem en grondwater in het kader van MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport)-besluiten, innovatieve toepassing van ijzeroer om grondwateroverlast het hoofd te bieden en advies over aardbevingsbestendige aanleg van Rijkswaterstaat-infrastructuur in Groningen. En door de inzet van expert-pools voor Bodem en Grondwater is de expertiserol van Rijkswaterstaat Bodem+ versterkt.

Tot slot

2015 was ook het jaar waarin de landing van Bodem+ in de Rijkswaterstaat-organisatie nagenoeg is afgerond. Na de reorganisatie en herplaatsing van personeel in 2014 zijn in 2015 ook de taken van communicatie, managementondersteuning en financiële sturing en verantwoording in lijn met de reguliere werkprocessen van heel Rijkswaterstaat georganiseerd. Het motto ‘Één Rijkwaterstaat, samen met anderen, iedere dag beter’ stond hierbij centraal. Wat resteert, is gedeeltelijke overdracht van functioneel beheer van onze taken als het gaat om informatievoorziening naar Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening.

Klanttevredenheid en klantcontacten

Vraaggestuurd werken en klanttevredenheid staan hoog in ons vaandel. Daarom voeren we voor veel van onze projecten en activiteiten klanttevredenheidsmetingen uit. Gemeten resultaten vertalen we terug naar ons werk. Hieronder een overzicht van de metingen in 2015:

In 2015 zijn door het Uitvoeringsprogramma (UP) Bodemconvenant met de bevoegde overheden Wbb ongeveer 50 inhoudelijke werkbezoeken en -gesprekken gevoerd. De Bodem+ accountmanagers voerden circa 80 accountgesprekken met provincies, gemeenten, waterschappen en omgevingsdiensten. De signalen uit al deze gesprekken worden vertaald naar verbetervoorstellen voor beleidsontwikkeling, bodemwet- en regelgeving en -implementatie.

Onze website kende in 2015 in totaal circa 750.000 pageviews, door circa 194.000 bezoekers. Onze LinkedIn-groep ‘Nederlandse Bodem Professionals’ is gegroeid naar 2.485 groepsleden. Onze LinkedIn-groep ‘Bewust Bodemgebruik’ is gegroeid naar 1.979 groepsleden.

In de eerste helft van 2015 is een breed stakeholdersonderzoek uitgevoerd onder ruim 23.000 klanten van de directie Leefomgeving van Rijkswaterstaat. 92% van de klanten geeft aan (zeer) tevreden te zijn met de dienstverlening door de directie Leefomgeving van Rijkswaterstaat. Vorig jaar lag dit percentage op 85%.

We kenden natuurlijk ook tegenslagen, waardoor enkele projecten vertraging opliepen. Bodemloket.nl werd in de zomer van 2015 gehackt, waardoor er veel herstelwerkzaamheden moesten worden verricht. Extra veiligheidsprocedures zijn inmiddels ingebouwd. Ook vroeg het traject van zowel het creëren van draagvlak als de definiëring van de essentiële eisen ten aanzien van kwaliteitsborgen bodembeheer aanzienlijk meer tijd en energie dan verwacht. Verder liepen ook de uitbreiding van toets- en validatieprogramma BoToVa (Bodem Toets en Validatieservice) met reinigingsadviezen grond en de actualisatie van de kennisagenda bodem en ondergrond vertraging op, waarbij oplevering werd verschoven naar 2016. Tot slot leverde het vervullen van de vacature voor de projectorganisatie Basis Registratie Ondergrond (BRO) niet het gewenste resultaat op. Deze vacature is inmiddels alsnog vervuld via detachering via Interim Rijk.

Afronding projecten en taken

Om genoemde vernieuwingen door te kunnen voeren, zijn er in 2015 diverse projecten afgerond of beëindigd. Hiervan was met name binnen de thema’s bestaand beleid en kennisoverdracht sprake. Bodem+ is en blijft een opdracht met een budgettair plafond.

In 2015 heeft Bodem+ de volgende werkzaamheden afgerond en/of beëindigd:

• afbouw werkvoorraad kostenverhaal bodemsanering Wbb  met 24 afgewikkelde dossiers;
• het Meerjarenprogramma Wbb 2005-2009 met eindverantwoording van de uitgekeerde Wbb-gelden in deze periode;
• liquidatie van de NV Service Centrum Grond, waarna resterende gelden uit deze stichting zijn gerestitueerd aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu;
• overdracht eerste vraagbeantwoording Meldpunt bodemkwaliteit van de bodemhelpdesk aan het Informatiepunt WVL (Water, Verkeer en Leefomgeving);
• verbeter- en implementatietraject van het Besluit bodemkwaliteit;
• organisatie van de Dag van de Bodempraktijk;
• beheer van het landelijke Informatiepunt Grondbewerkers;
• traject minerale onderafdichting voor baggerspeciedepots;
• reductie financiering Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond voor het Hoger Onderwijs (KOBO-HBO);
• ondersteuning Pleio-onderdeel bodem voor BOOG (BOdem OntwikkelGroep).

Bodem+ gaat ook in 2016 door met afronding van enkele omvangrijke en/of meerjarige projecten. Dit is noodzakelijk om blijvend nieuwe werkzaamheden te realiseren. De volgende werkzaamheden zullen in de loop van 2016 naar verwachting worden afgebouwd of beëindigd:

• de wettelijke taak Gelijkwaardigheid IBC;
• de MinimumVerwerkingStandaard voor baggerspecie;
• de werkgroep bodemenergie;
• beheer van toetsapplicatie K-Soil.

Daarnaast zal Bodem+ in 2016 verdergaande vereenvoudiging en digitalisering van de procedures van kwalibo-erkenningen doorvoeren.