Ondersteuning STRONG en Omgevingswet

In 2017 ondersteunde Bodem+ het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) bij de totstandkoming van het ontwerp-Aanvullingsbesluit bodem Omgevingswet. De Aanvullingswet bodem Omgevingswet is inmiddels, na verwerking van het advies van de Raad van State, ingediend bij de Tweede Kamer. De beleidsevaluatie bodemenergie uit 2016 kreeg in 2017 een vervolg, dooreen plan van aanpak met vervolgacties tot verbetering. Bodem+ werkt sinds 2017 aan het kwartiermaken van het Informatiehuis Bodem. In 2017 werd de projectorganisatie van de Basisregistratie Ondergrond (BRO) ondersteund. Hierbij werd toegewerkt naar het in werking treden van het groeimodel BRO per 1 januari 2018.

Geleverde hoofdproducten 2017

De Aanvullingswet bodem Omgevingswet is – na verwerking van positief advies van de Raad van State en de laatste details van het overgangsrecht van de Wet bodembescherming – ingediend bij de Tweede Kamer.
Het ontwerp-Aanvullingsbesluit bodem Omgevingswet. De belangrijkste onderwerpen hierin zijn graven, saneren, toepassen, grondwater en de zorgplicht. Het ontwerp-Aanvullingsbesluit is eind 2017 aangeboden aan de koepels en Rijkspartners voor pre-consultatie.
Op 1 februari 2017 is de wijziging van de Regeling bodemkwaliteit gepubliceerd. Hierdoor is een groot aantal geactualiseerde private normdocumenten opgenomen in de regelgeving.
In de zomer van 2017 is een volgende wijziging van de Regeling bodemkwalititeit in internetconsultatie gegaan. Naar verwachting treedt de nieuwe regeling per 1 april 2018 in werking.
De aanpassing van het Besluit financiële bepalingen bodemsanering – de Bedrijvenregeling – is per 1 juli 2017 in werking getreden. Dit heeft onder andere tot gevolg dat deze subsidieregeling eindigt. Dat is conform Rijksbeleid en afspraken in het convenant Bodem en Bedrijfsleven. Samen met Bodembeheer Nederland communiceerden we actief over de wijzigingen. Dat deden we via een mailing aan alle relevante organisaties, een tekst op de site en in de nieuwsbrief én een persbericht: ‘Bedrijvenregeling verruimd voor 10.000 aangemelde bedrijven’.
Op 1 oktober 2017 is de wijziging van de Activiteitenregeling in werking getreden. Hierin zijn ook correcties opgenomen voor bodembeschermende voorzieningen en opslagtanks.
Ten behoeve van de verbreding zijn in 2017 zes verkenningen uitgevoerd voor de onderwerpen grondwater, bodem in de landbouw, bodemdaling, geothermie, bodemenergie en kabels en leidingen. De conceptbevindingen zijn eerst in een brede stakeholderbijeenkomst besproken. Daarna, aan het einde van 2017, zijn de verkenningen voor grondwater, bodem in de landbouw, bodemdaling en geothermie afgerond. Ook zijn er gesprekken gestart over hoe we hier in 2018 een vervolg aan kunnen geven.

Ruimtelijke adaptatie en bodemdaling

Klimaatadaptatie en -mitigatie zijn grote maatschappelijke opgaven. Om Nederland samen met andere overheden klimaatbestendig en waterrobuust te maken, hebben we onze bodemkennis en ons netwerk ingezet. Hierbij besteedden we ook aandacht aan andere maatschappelijke opgaven, zoals energietransitie, woningbouw en duurzame landbouw. Ook keken we continu naar de bijdrage van het bodem-watersysteem, de gevolgen en kansen voor bodemfuncties en kennis van mechanismen. Een prominent voorbeeld is bodemdaling. Vanuit het oogpunt van mitigatie en adaptatie kreeg dit onderwerp in 2017 steeds meer aandacht in strategie, beleid en uitvoeringspraktijk.

Dit doen we onder meer via het kennisprogramma Klimaat, Water en Bodemdaling, dat we samen met initiatieven van andere overheden, zoals het Platform Slappe Bodem, organiseren. Dit programma verbindt netwerken met elkaar, waardoor mensen actief kennis kunnen delen. Ook stimuleren we noodzakelijke kennisontwikkeling op het gebied van bodemdaling in relatie tot waterbeheer en klimaatmitigatie- en -adaptatie. Hiertoe hebben we stappen gezet via een van de pijlers van het kennisprogramma: het project Living Lab Bodemdaling in Gouda. Ook zijn we begonnen met het opzetten van een landelijke informatievoorziening rondom bodemdaling.

Met behulp van onze kennis werken we actief mee aan het Deltaprogramma, de Nationale Adaptatiestrategie, STRONG en trajecten die gaan leiden tot Omgevingsvisies. Ook zorgden we er in 2017 mede voor dat opgaven zoals bodemdaling worden meegenomen in afwegingsprocessen. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de stresstest die alle overheden gaan uitvoeren in het kader van het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. In strategie, beleid en uitvoering willen we dat aanwezige en te verzamelen kennis en informatie over het bodem- en watersysteem beter worden benut. Binnen Rijkswaterstaat wordt onze kennis gebruikt voor de Netwerkbeheervisie en het klimaatbestendig maken van het hoofdwegensysteem, hoofdvaarwegensysteem en hoofdwatersysteem.

We ondersteunden het ministerie van IenW verder bij de conceptbeantwoording van legio Kamervragen. In 2017 gingen deze onder andere over specifieke bodemsaneringen, PFOA- en GenX-verontreinigingen in (water)bodems, de toepassing van grond en baggerspecie in diepe plassen en over rubbergranulaten op kunstgrasvelden. Ook beantwoordden we doorgaans alle vragen van burgers over bodemsanering en -beheer aan IenW.

Bovendien leverden we 2 fte aan ondersteuning aan de IenW-projectorganisatie BRO, waarvan 1 via I-Interim Rijk. BRO leverde modellen en informatie aan grote projecten. Dat gebeurde in samenwerking met Value Engineering-GeoRisicoManagement.